19 Ocak 2012 
Aşılar ve Komplo Teorilerini detaylı incelediğimiz yazı dizisinin birinci bölümde Aşılar, Bulaşıcı Hastalıklar ve Bağışıklık Sistemimiz ile ilgili genel bilgilerden bahsetmiş, ikinci bölümde de Dr. Andrew Wakefield ve Aşı Karşıtı Hareketi incelemiştik. Bu dizinin son bölümünde ise bu hareketin sıklıkla çeşitli iletişim ortamlarında öne sürdüğü Aşı Karşıtı İddialar ve bu iddiaların bilimsel dayanaklarını sorgulayacağız.
Aşı Yanlısı ve Aşı Karşıtı kaynaklar. ( Kaynak: WisOpinion)
Aşı Karşıtı Hareket, daha önceki bölümlerde bahsedilen bulaşıcı hastalıklarla ilgili net verilere, ve aşıların güvenli olduğunu gösteren yüzlerce hatta binlerce çalışmaya rağmen, hala aşıların zararlı olduğunu iddia etmekten çekinmiyor. Aşı karşıtı lobinin iddiaları nedeniyle, aslında otizm araştırmalarına yönlendirilebilecek kaynaklar boşa harcanıyor, sonuç olarak ortaya çıkan tablo hem otistik çocuklara hem halk sağlığına zarar veriyor.
Limbo dansındaki çubuk, altından geçtikçe daha da aşağıya indiriliyor.
Aşı karşıtlarının iddialarının en belli başlı ortak özelliği adeta Limbo dansını anımsatması.
Aşı karşıtı iddiaların dinamiği şöyle işliyor:
- Genelde bilimsel desteği olmaksızın bir iddia ortaya atılıyor.
- Halk sağlığı , bulaşıcı hastalıklar uzmanları, bilim dünyası ve diğer araştırmacılar bu iddiayı bilimsel verilerle çürütüyorlar.
- İlk iddia çürütüldükten hemen sonra, Aşı karşıtı lobi bu defa ilk iddiasını ya değiştiriyor, ya da yeni bir iddia ortaya atıyor.
- Ortaya atılan her iddia bilimsel verilerle şüpheye yer bırakmayacak şekilde veriler ile kanıtlandıktan sonra yerine yenisi, bir yenisi, bir yenisi geliyor.
- Çoğu zaman da, ilk iddia sahipleri kendilerine sunulan bilimsel verileri çürütecek karşı veriler sunmak yerine, aşılama yanlısı kişileri karalayarak Adam Karalama Safsatası ( Ad Hominem) ve diğer kişisel saldırılarla iddialarını ispatlama yöntemine başvuruyorlar.
Gelin sıklıkla dile getirilen aşı karşı iddialara bir göz atalım…
“Aşılar işe yaramıyor, zaten bulaşıcı hastalıklar aşılardan önce düşüşe geçmişti.”
Benim şahsen en fantastik bulduğum iddia bu. Ne zaman duysam aklıma meşhur yazar Andrew Lang‘ın güzel sözü gelir: “Bilgi sahibi olmayan insanın istatistikleri kullanması, bir sarhoşun sokak lambalarını kullanması gibidir: aydınlanmak için değil, destek almak için….”
Aşı karşıtı lobinin sıklıkla olsa öne sürdüğü bu iddia, birkaç dakikalık bir Google araması ile çürütülecek nitelikte. Her ne kadar birkaç dakika içinde bu iddianın asılsız olduğunu bulmanız zaten mümkünse de, ekteki tabloda sık rastlanan bulaşıcı hastalıkların aşı geliştirilmeden önceki ve sonraki karşılaştırmalı oranları mevcut.
Aşılama programları öncesi ve sonrası hastalık sıklıkları. ( Kaynak: CDC)
Avusturalya Aşı Karşıtları sayfasındaki Kızamık sıklığına ilişkin grafik
Muhtelif aşı karşıtı web sitelerinde görülen, bulaşıcı hastalık oranlarının aşılardan önce düştüğünü ve aşıların etkisiz olduğunu iddia eden grafiklere gelince. Bunların çoğunda grafiği hazırlayan kişinin, istediği görseli elde etmek için çeşitli hilelere başvurduğunu görüyoruz. En sık kullanılan yöntemlerden biri basitçe aşılama tarihini değiştirmek. Bir diğeri ise verilerin alındığı kaynaktaki grafiklerle oynayıp, istenen verileri alıp, istenmeyenleri bırakarak yeni grafikler oluşturmak. Kısa bir örnekle görelim:
Solda görmüş olduğunuz grafik, Avusturalya Aşı Karşıtları Derneği web sitesinde yer alan ve Kızamık hastalığının görülme sıklığını gösterdiğini iddia eden bir grafik. Herkese önerdiğim bir şey var, bir iddiayı araştırıyorsanız, verileri MUTLAKA kaynağından gidip teyit edin. Yoksa her zaman veriyi sunan kişinin manipulasyonuna maruz kalma riskini taşırsınız. Bu grafiğin altında, grafikteki verinin Kanada Halk Sağlığı Merkezi’nden alındığı not düşülmüş. Gidip, verinin esas grafiğine bakalım, bu grafiğe ne kadar benziyor görelim.
Kanada Halk Sağlığı Merkezi ne ait orijinal grafik. (Kırmızı taralı alan oynanmış grafikle karşılaştırma için sonradan yerleştirilmiştir.)
Sağda, aynı grafiğin esas yayınlandığı bilimsel makaledeki halini görüyorsunuz.
Dikkatinizi çeken birkaç şey olmalı.
Birincisi, asıl grafikte 1959 yılı ile 1968 yılları arasında Kızamık verisi toplanmadığı, bu nedenle de o yıllar için elde veri olmadığı belirtilmiş, ve grafikteki o alan boş bırakılmış. Ancak aşı-karşıtı grafiği hazırlayan kişi, bu detayı bildirmeyi gerekli görmediği gibi olmayan veriyi kendince doldurarak grafiğinde 1959 yılında aslında var olmayan suni bir düşüş yaratmış durumda.
İkincisi de, aslında orjinal grafikte 68 adet veri noktası olmasına rağmen, aşı-karşıtı grafiği hazırlayan kişi bu noktalardan istediği etkiyi verecek 8 adedini kullanmış. Tekrar sağdaki orjinal grafiğe ve üzerine oturtulmuş kırmızı alana bakarsanız, grafiği hazırlayan kişinin uyanık bir şekilde en yüksek veri noktası olan 1935 yılından, aslında veri olmayan ve orjinal grafikte boş görülen 1959 yılına nasıl düz bir çizgi çektiğini ve olmayan bir düşüşü suni olarak yarattığını görebilirsiniz.
Biraz araştırma ile benzer pek çok örnek bulmanız mümkün. Andrew Lang‘ın kulakları çınlasın.
“Bulaşıcı hastalıkların çoğu ölümcül değil, boşuna aşı oluyoruz.”
Bu iddiaya aslında ilk bölümde epey değinmiştim. Ama sık karşılaşılan iddialardan biri olduğu için tekrar değinmekte yarar var. Aşı karşıtı lobi, sıklıkla çocukluk hastalıkların normal bir yaşam süreci olduğunu, çocuklar aşılanmasalar bile çoğunun iyileşeceğini, bu nednele aşıların gereksiz olduğunu savunuyorlar. Ancak bu doğru değil. Bugün, çocukluk çağına ait hastalıklara ait ciddi komplikasyonları etrafta görmememizin en büyük sebebi başarılı olmuş genel aşılama kampanyaları nedeniyle bu hastalıkların toplumda görülme sıklıklarının oldukça azalmış olması.
ABD’de halen aktif Kızamık geçiren hastaların %20’sinin hastaneye yatmasını gerekiyor. Kızamık olanların %17’sinde orta kulak enfeksiyonları, zatürre veya şiddetli ishal gelişiyor. Vakaların yaklaşık %6’sı zatürreye dönüyor ve ölenlerin çoğu da bu gruptan. Halen, günümüzde bile Kızamık ölüm oranı 1000 kişide bir. Dünya Sağlık Örgütü’nin verilerine göre aşılama yapılmadığında yılda 2,7 milyon çocuğun Kızamıktan öleceği öngörülebilir.
Boğmaca, özellikle küçük bebeklerde solunum sıkıntısı yapabilen ve ölüme dek varabilen ciddi komplikasyonlara neden olan bir hastalık.
Bir başka örnek Boğmaca. Boğmaca son derece ciddi bir hastalık. Öksürük krizi nedeniyle solunum durması, yemek yiyememe, şiddetli kusma gibi sorunlara neden olabiliyor. Küçük bebeklerde ise zatürre, beyin hasarı, nöbet geçirme ve zeka geriliğine neden oluyor. Aşısı olmasına ve aşı çok yüksek oranda koruma sağlamasına rağmenö neredeyse hiç görülmezken son yıllarda aşı karşıtlarının propagandası sağolsun dört bir yanında düşen DTaP ( DTB: Difteri-Tatanoz-Boğmaca) aşılanma oranları nedeniyle gelişmiş ülkelerde ile ard arda salgınlar başladı.
Japonya’da 1970 yılında %80 olan aşılanma oranının %20ilere düşmesi nedeniyle 1979’da 13.000 Boğmaca vakası görüldü, bunların 45’i ölümle sonuçlandı. 2010 yılında, aşı karşıı lobinin çok güçlü olduğu ABD California eyaletinde 9.143 adet Boğmaca vakası görüldü. Bu hastaların 10 adedi -ki tamamı bebek- hastalığa bağlı komplikasyonlar nedeniyle yaşamını kaybetti. Bu, California’da, son 63 yılda görülen en büyük Boğmaca salgını.
“Aşılanma oranları arttıkça otistik çocuk sayısı da artıyor, demek ki aşılar otizme neden oluyor.”
Evet, gerçekten de grafiklere bakarsanız otizmin toplumda görülme sıklığı gün geçtikçe artıyor. Ve aynı zaman dilimi içinde, tıptaki gelişmeler sayesinde bulaşıcı hastalıklara karşı geliştirilen aşı sayısında da artış var. Peki, her iki sayının da aynı anda artması aralarında bir neden-sonuç ilişkisi olduğunu gösterir mi?
İnsanoğlu, elindeki verilerebakıp en kısa yoldan belli sonuçlara varmak üzere evrimleşmiş. Bu nedenle bu yanılgıya hepimiz zaman zaman düşüyoruz. Oysa istatistik derslerinde öğretmenlerin kulağınıza ilk küpe ettiği ilk prensip şudur: İki değişken arasındaki korelasyon, neden sonuç ilişkisi olduğunu göstermez. ( Correlation does not imply causation.)
Facebook kullanıcı sayısı ile Yunanistan ekonomik krizi arasındaki korelasyonu gösteren grafik. Sizce Facebook kullanıcı sayısının artması Yunanistan’da ekonomik krize neden oluyor mu? (Kaynak: businessweek)
Bunun ne demek olduğunu kısaca inceleyelim:
Diyelim ki A ile B aynı anda, aynı zaman diliminde artış gösteriyor. Aralarında böyle bir ilinti (korelasyon) olması, A’nın B’ye neden olduğunu, iki değişken arasında mutlaka neden-sonuç ilişkisi bulunduğunu göstermez. Her iki değişkenin birlikte artması birkaç farklı şekilde açıklanabilir:
- A değişkeninde artma, B’de de artışa neden oluyor olabilir. Sadece bu durumda iki değişken arasında korelasyona ilaveten bir neden-sonuç ilişkisi olduğunu söylemek mümkün. Örneğin, içilen sigara sayısı arttıkça akciğer kanseri olma ihtimali de artar ve klinik deneylerle kanıtlanmıştır ki sigara içmek akciğer kanserine neden olur.
- B değişkenindeki artma, A’da artmaya neden oluyor olabilir. Örneğin, bir yangındaki itfaiyeci sayısının artışı ile, yangının büyüklüğü arasında bir korelasyon vardır. Bu korelasyona bakıp, daha çok itfaiyecinin yangın alanına gelmesinin yangını büyüteceğini söyleyemeyiz. Tam tersine, yangın büyük olduğu için ortada daha çok itfaiyeci vardır.
- Hem A, hem B değişkenlerinin artışı, bilinmeyen ve farkına varılmamış bir üçüncü C değişkenine bağlı olabilir. Örneğin, bir sahil şehrinde aylık dondurma satışları ile aylık denizde boğulma sayıları yıl içinde birlikte artıp azalıyor ise bu korelasyon, dondurma tüketiminin boğulmaya neden olduğu anlamına gelmez. Her ikisinin de artış nedeni muhtemelen havanın ısınmasıdır.
- A ve B değişkeninin aynı anda artış veya azalış göstermesi tamamen tesadüf olabilir. Firefox internet tarayıcı kullanan kişi sayısı ile cadılık dinine inanan kişi sayısı birlikte artmaktadır. Bu korelasyona bakıp, Firefox kullanmanın cadılığa neden olduğunu söyleyemeyiz.
- Unutulmaması gereken, aynı anda gözlenen iki durumun arasında her zaman bir neden-sonuç ilişkisi olmadığıdır.
“MMR aşısı otizme neden oluyor.”
MMR aşısının otizmle bağlantısı olmadığını gösteren belli başlı çalışmalar. (Oxford Journals, Clin Infect Dis. (2009) 48 (4):456-461.doi: 10.1086/596476)
Bu iddianın nasıl ortaya çıktığını bir önceki bölümde detaylı olarak anlatmıştım. Bu iddiayı destekleyen herhangi bir bilimsel çalışma olmadığı gibi, ilk olarak bu iddiayı ortaya atan Dr. Andrew Wakefield’in yazdığı makalenin ve deney verilerinin düzmece olduğu, verilerin manipule edildiği bugün kanıtlanmış durumda. Ancak bu süreç içinde Wakefield’in savını incelemek amacı ile yapılan tüm bilimsel çalışmaları derleyen şu makaleye bakabilirsiniz.
Evet, tahmin ettiğiniz gibi, makalelerin hiç birinde aşının otizme neden olduğu yönünde bir neden- sonuç ilişkisine rastlanmadı. Ama hala benzer çalışmalar yapılıyor. Derler ya ” bir deli bir kuyuya taş atar, ama kırk akıllı çıkaramaz.”
“Aşıların içine konan cıva otizme neden oluyor.”
Bir önceki bölümde de bahsetmiştim. Amerika’da 1930 yıllarında aşılara koruyucu ve mikrop öldürücü bir olarak civa kökenli bir bileşik olan Timerosal ekleniyordu. FDA, 1997 yılında bebeklerdeki kan Timerosal değerlerinin 187.5 mikrogram’a çıkabileceğini duyurdu bunun da sağlık sorunlarına neden olabileceği konusunda endişesini dile getirdi. Amerika Pediatri Akademisi (AAP) ve Amerika Halk Sağlığı Enstitüsü ortak karar alarak o tarihe kadar zararlı bir yan etkisi saptanmamış olsa da Mart 2001 tarihinde önlem olarak grip aşısı haricindeki aşılardan Timerosal maddesini çıkardılar.
Thimerosal maddesinin otizmle bağlantısı olmadığını gösteren belli başlı çalışmalar. (Oxford Journals, Clin Infect Dis. (2009) 48 (4):456-461.doi: 10.1086/596476)
Thimerosal, bir etil-cıva bileşeni. Bugüne kadar olan cıva zehirlenmesi çalışmalarında da herhangi bir toksik etkisi kanıtlanmış değil. Zehirli olduğu bilinen metil-civa bileşiklerinin aksine vücutta birikmiyor ve kısa sürede atılabiliyor. Binlerce çocuk üzerinde yapılan incelemeler, pekçok çalışmanın ortak sonuçları üzerinden yapılan istatistik analizler timerosal içeren aşıların herhangi bir yan etkisi olmadığını gösterdi. Ancak, AAP ve Halk Sağlığı Enstitüsü kamuoyundaki hassasiyet nedeniyle ve aşı karşıtı lobinin baskısı nedeniyle aşılardan Timerosal maddesini çıkardılar.
Normalde, aşılardaki Timerosal ile otizm arasında bir neden sonuç ilişkisi olması halinde, aşılardan Thimerosal’in çıkarılması sonucunda ne görmeyi beklersiniz? Bu durumda toplumdaki otizm sıklığının azalması beklenir değil mi? Ancak gözlenen durum bu değil. Otizm görülme sıklığı toplumda hala artmaya devam ediyor ve yüzlerce çalışmayla aşıların bir etkisi olmadığı kanıtlanmış olmasına ramen hala otizmin gerçek nedenini bulmak için harcanması gereken kaynakları aşı karşıtı lobinin iddialarını çürütmek için aynı çalışmaları defalarca yeniden yapmak için tüketiyoruz.
1989-2003 yılları arasında California’da doğan çocuklarda gözlenen otizm oranı. 2001 yılında aşılardan cıva kaldırılmış olmasına rağmen otizm görülme sıklığı artmaya devam ediyor. (Kaynak: Archives of General Psychiatry)
“Aşıların içinde toksik maddeler var.”
İddialarını verilerle destekleyemeyen Aşı Karşıtı Lobi’nin, toplumda korku yaratarak taraftar toplamak için kullandığı görsellerden biri.
MMR aşısı ve Thimerosal iddiaları fos çıkınca, aşı karşıtı lobinin son “toksik” kalesi bu iddia. Ancak adından da anlaşıldığı gibi altı oldukça boş. Aşılarda “toksik maddeler” olduğu iddia ediliyor, ama ne bu maddelerin ne olduğu, ne de ne şekilde zararlı oldukları konusunda bir veri sunulmuyor. “Aşılar toksik, işte o kadar!”
Bu serinin ilk bölümünden beri aşıların güvenli olduğunu gösteren pekçok veri ve kaynağa burada yer vermeye, veya linklerle okuyucuyu kaynakların aslına yönlendirmeye çalıştım. Aşıların güvenilirliğine ilişkin pek çok veri, internette halka açık bir şekilde duruyor. Tek yapmanız gereken biraz araştırmacı bir ruha sahip olmak ve doğru ve güvenilir kaynaklarda araştırma yapmak. Aşı karşıtı lobinin web sitelerinde ise bu tip verilere ve güvenilir raporlara rastlamak mümkün değil. Onlar, daha çok yandaki resim gibi insanların duygularına yönelik, onları korkutmak için hazırlanmış bol fotoşoplu propoganda malzemeleri kullanıyorlar. Limbo dansı yapmaya devam ediyoruz yani.
“Aşı olmak bireysel bir karardır. Ben çocuğumu aşılatmıyorum, riskini de alıyorum.”
Sanılanın aksine aşılanmak bireysel bir karar değildir.
Aşılar, Halk Sağlığı uygulamaları içinde toplum sağlığını en çok etkileyeni. Kişiler kendilerini veya çocuklarını aşılamayı bireysel bir karar olarak görüyor olsalar da aldıkları karar sadece kendilerini değil, toplumu da etkiliyor.
Burada Herd Immunity yani Toplum Bağışıklığı denen kavramdan söz etmekte fayda var. Bir toplumdaki bireyleri bir salgından korumak için o toplumda bağışıklık sahibi bireylerin sayısının belli bir orana ulaşması gerekiyor. Aşılanmak istese de aşılanamayak kimseler var: bağışıklık sistemi yetmezliği olanlar, kanser tedavisi görenler,organ nakli hastaları, kronik kan kastaları, çok yaşlılar, hamileler, çok küçük bebekler… Bu kişilerin hastalanmaması için toplumda bağışıklık sahibi bireylerin belli bir orana ulaşmasi gerekiyor. Bu oran hastalıktan hastalığa değişiyor ve bu orana Toplum Bağışıklık Eşiği deniyor.
| Hastalık | Geçiş Şekli | R0 | Toplum Bağışıklık Eşiği |
|---|---|---|---|
| Difteri | Salya | 6-7 | %85 |
| Kızamık | Hava | 12-18 | %83 – 94 |
| Kabakulak | Havadan damlacıklarla | 4-7 | %75 – 86 |
| Boğmaca | Havadan damlacıklarla | 12-17 | %92 – 94 |
| Çocuk Felci | Ağız-dışkı | 5-7 | %80 – 86 |
| Kızamıkçık | Havadan damlacıklarla | 5-7 | %80 – 85 |
| Su Çiçeği | Sosyal temas | 6-7 | %83 – 85 |
Aşılama, bu nedenle hastalık yayılmasına karşı bir bariyer oluşturuyor. Toplumdaki aşılı kişiler sayesinde aşılanamayan kişilerin hastalık etkeni ile karşılaşma ihtimali azalıyor, böylelikle hastalanmaktan hatta belki de ölmekten korunuyorlar. Kısaca aşılanma sadece aşı olan kişiyi değil, temasta olacağı küçük bebekleri, yaşlıları, çevresindeki hamileleri ve kanser hastası olan yakınlarını da koruyor.
Toplumdaki bağışık insan sayısı Toplum Bağışıklanma Eşiği’nin altina düştüğünde ise risk altındaki bu kişilerin hastalik kapma ihtimali yükseliyor. İlaveten, aşı olmuş olsalar bile, aşılanan bireylerin hastalığı kapma ihtimali ortaya çıkıyor.
Şu güzel animasyon, Toplum Bağışıklık Eşiği’nin nasıl çalıştığını detaylı ve görsel olarak anlatıyor.
“Aşıları savunan doktorlar ilaç firmalarından rüşvet alıyorlar. İlaç firmaları ve devlet aşılarla ilgili olumsuzluklar örtbas ediyor, el altından otistik çocukların ailelerine para vererek onları susturuyor.”
Ve gelelim komplo teorisyenlerinin en çok sevdiği Adam Karalama saldırısına….
Bu görüşe göre, aslında aşıların güvenilirliğini gösteren bütün veriler düzmece. Aşıların güvenli ve hatta faydalı olduğunu savunan bütün doktorlar sabah akşam “daha çok bebek ölse ve sakat kalsa da daha zengin olsam.” diye ellerini ovuşturuyor, hepsi psikopat, katil. İlaç firmaları bu görüşe karşı çıkan doktorlara yüksek meblağlarda sus payı öderken, bu görüşü destekleyenleri de ihya ediyorlar….
Evet, ilaç firmalarının zaman zaman etik olmayan davranışlar gösterdiği, kimi zaman işine gelmeyen bazı araştırma sonuçlarını hasır altı ettiği bir gerçek. Ama bunun gibi olaylar, kamuoyundan takip ettiyseniz mutlaka bir şekilde ortaya çıkıyor: ya firma içindeki etik değerleri yüksek kimseler tarafından dışarı bilgi sızdırılıyor, ya da bağımsız bilimsel komiteler aynı konulu deneyler yapıp, lanse edilen sonuçları bulamadıkça ilaç firmalarının foyası öğreniliyor.
Epey sağlam bir hayal gücü gerektirmesine rağmen bu iddiayı olası kabul ediyorsanız şu soruların cevabını da düşünmeniz yerinde olacaktır:
Aşı karşıtı harekete göre bütün doktorlar ahlaksız ve kötücül.
- Milyonlarca çocuğu içeren bağımsız hekimlerce dünyanın dört bir yanında yapılmış çalışmaların hepsinin aynı sonucu vermesi için kaç bin kişiye kaç paralık rüşvet verilmiş olması gerekir?
- İlaç firmaları ne kadar ekonomik olarak güçlü olurlarsa olsunlar, bu kadar çok kişiye sus payı verebilmeleri matematik ve finansal olarak mümkün müdür? ( İlaç endüstrisinin ilaç gruplarına göre yıllık kar oranları halka açık bir şekilde IMS web sitesinde mevcut. Bu siteyi incelerseniz Aşıların karlılık ve ciro sıralamasında ilaç firmaları için bütün dünyaya rüşvet vermelerini gerektirmeyecek kadar alt sıralarda olduğunu görebilirsiniz.)
- İlaç firmaları aslında çocuklar aşılanmasalar ve bulaşıcı hastalıklara yakalansalar bu çocukların tedavisinde kullanılacak solunum ilaçları, anti-viral, antibiyotik vb ilaçlarından çok daha fazla kar etmez mi?
- Dünyadaki tüm ciddi tıp otoritelerinin, üniversitelerin ve tıp merkezlerinin, Dünya Sağlık Örgütü‘nün, muhtelif ülkelerdeki Halk Sağlığı Başkanlıklarının, bağımsız çalışan milyonlarca hekimin, araştırma görevlilerinin, halk sağlığını iyileştirmek amacıyla kurulmuş Bill & Melinda Gates Vakfı veya Sınır Tanımayan Doktorlar gibi hayır amaçlı organizasyonların tamamının bu komploya alet olması, bu insanların tamamının kötü olduğunu bile bile aşılamayı savunup önermesi mantıklı mıdır?
- Bu insanlar arasında bir tane helal süt emmiş, vicdanı temiz ya da vaz geçtim sadece ünlü olmak isteyen insan yok mudur ki bu foyayı belgeleri ile ortaya çıkarsın?
- Bu düzenin dışında kalmayı başarmış ve bilimsel anlamda kabul görecek özelliklere sahip bir çalışma yaparak bu iddiaları bilimsel olarak kanıtlayacak dürüst bir doktor yok mudur? Varsa nerdedir ve neden bu kadar senedir gizlenmektedir?
Michael Shermer, İnanan Beyin kitabında komplo teorilerinin çok güzel bir analizini yapmış. Bu kitabı fırsat bulup okumanızı şiddetle öneririm. Diyor ki, “bir komplo , ne kadar çok insanla planlanıyorsa, o komplonun başarısız olma ihtimali o kadar yüksektir.” Yani dahil olan kişi sayısı arttıkça, komplo ile ilgili bilginin dışarı sızdırılması kaçınılmazdır. Tarihteki tüm gerçek komplo örnekleri de bunu ispat etmekte.
Aşı karşıtlarının sıklıkla ortaya attığı bir diğer iddia da “aşı nedeniyle otistik olan çocukların ailelerine el altından para vererek susturulması”. Nedense, bu iddiaya ait herhangi evrak, veri ya da tanık mevcut değil. İddia edilenin aksine, aşılara yönelik yan etkiler ABD devleti tarafından ciddi ve son derece şeffaf olarak izleniyor. 1988 yılında the National Childhood Vaccine Injury Act of 1986 (Public Law 99-660) uyarınca bir ulusal aşı tazminat programı (National Vaccine Injury Compensation Program (VICP) uygulamaya sokuldu. 2 Milyar Dolar ödeneği hazır olan bu mahkeme, 2007 yılında 1999-2007 yılları arasında dosyası açılmış 5000 iddiayı inceledi. Duruşma boyunca mahkeme tarafından aşılar ve otizm konusunda yapılmış birbirinden bağımsız 939 akademik çalışma, textbook ve binlerce insanın ifadesi alındı. İki yıl süren davanın sonunda mahkeme aşılar ile otizm arasında herhangi bir bağlantı olmadığı kararına vardi. Bu tazminat programı ile ilgili detaylı bilgiye, görülen davalar sonucunda ödenen tazminatların detayı ve bu fonun detaylı gelir/gider belgeleri de web sitesinde mevcut. Bu mahkemeye 1988- 2012 yılları arasında otizm için 2151 başvuru olmuş, tek bir vakaya tazminat ödenmiş, ki ona da ödenen tazminat otizm nedeni ile değil, bir başka yan etki nedeniyle. )
Ya gerçek yan etkiler?
Bu serinin üç bölümünde aşı karşıtı lobi tarafından öne sürülen desteksiz iddiaları, veri ve kaynakları ile çürütmeye çalıştık. Ancak unutmamamız gereken nokta şu: Kullandığımız her ilacın, aşılar da dahil nadiren de olsa görülebilen yan etkileri olabilir. En sık görülen aşı yan etkileri : aşının uygulandığı bölgede ağrı, kızarma, şişme, baş ağrısı, kas ve eklem ağrısıdır. Bazı aşılar, üretim sürecinde yumurta kullanıldığından, yumurta allerjisi olan kimselere allerji yapabilirler. Bu nedenle mutlaka her aşılama doktor bilgi ve gözetiminde yapılmalıdır. Aşılara bağlı çok nadir olarak görülen ciddi bir durum olan Guillain-Barre Sendromuna ilişkin detayları, Domuz Gribi ve Komple Teorileri başlıklı yazımızdan öğrenebilirsiniz.
Yaşantımızda aldığımız kararları, o kararlar sonunda maruz kalacağımız riskin büyüklüğü ile değerlendirirerek veririz.
Örneğin, aşılanmamış çocukların geçirdiği enfeksiyon hastalıklarına bağlı komplikasyonlar, aşıların yan etkilerine göre çok ciddi ve fazla sayıda. Çocuğunuzu aşılatmanın riski, her gün trafik kazalarında binlerce kişinin öldüğü modern çağda onu arabaya bindirip herhangi bir yere götürmekten çok ama çok daha az.
Kısaca, eğer çocuğunuzun sağlıklı olmasını ve sağlıklı bir toplum içinde büyümesini istiyorsanız aşılarını yaptırmayı ihmal etmeyin.
Son Söz
Aşı karşıtı hareketin düştüğü yanılgılardan çıkaracağımız önemli bir ders var aslında.
Herhangi bir konuda yargıya varırken içine düşebileceğimiz en tehlikeli durumlardan biri Onaylama Önyargısı (Confirmation Bias)’tır. İnsan, psikolojik olarak genelde önce bir fikir oluşturur, daha sonra bu fikri destekleyecek verileri toplar. Fikriyle çelişen verileri görmezden gelir, fikrini destekleyenleri ise benimser. Onaylama önyargısı bizi kısırdöngüye sokar ve alternatif görüşlere gözlerimizi kulaklarımızı kapamamıza, uçlara sürüklenmemize neden olur.
Yapmamız gereken, bilime duyguların ve önyargıların yön vermesini önlemek, ve inandığımız şeylerin ardında tarafsız, sağlam ve bilimsel veri ve kanıtlar olup olmadığını kontrol etmektir.
Kaynaklar:
- Hviid et al. (2003). Association Between Thimerosal-Containing Vaccine and Autism. Journal of American Medical Association.
- American Academy of Pediatrics. (2011).
- Begley, S., & Interlandi, J. (2009, March 2). Anatomy of a Scare. Newsweek.
- Center for Disease Control. Immunization Safety and Autism- Thimerosol and Autism Research Agenda.Retrieved from CDC Website: http://www.cdc.gov
- Department of Health and Human Services Center for Disase Control. (2011). Vaccines & Immunizations.Retrieved from Center for Diesae Control (CDC) Web site: http://www.cdc.gov/vaccines/
- Fombonne, E. (2009). Epidemiology of pervasive developmental disorders. Pediatric Research, 65(6), 591-8.
- Fombonne, E., Zakarian, R., Bennett, A., Meng, L., & McLean-Heywood, D. (2006). Pervasive Developmental Disorders in Montreal, Quebec, Canada: Prevalence and links with immunizations. Pediatrics.
- Geier, D. A., & Geier, M. R. (2003). A Case Series of Children with Apparent Mercury Toxic Encephalopathies Manifesting with Clinical Symptoms of Regressive Autistic Disorders. Journal of Toxicology and Envionmental Health.
- Glazer, S. (2003, Jun 13). Increase in Autism. CQ Researcher.
- Gross, L. (2009, May). A Broken Trust: Lessons from the Vaccine-Autism Wars. Public Library of Science, 7(5).
- Halsey, N. A., & Hyman, S. L. (2000). Measles-Mumps-Rubella Vaccine and Autistic Spectrum Disorder. Report From The new Challenges in Childhood Immunizations Conference . Oak Brook, Illinois.
- Horton, R. (2004). A Statement by the editors of the Lancet. The Lancet, pp. 820-821.
- Kaiser Research Institute. (2004, Feb 25). Letter from Kaiser Research Institute to Mark Geier M.D.
- Koch, K. (2000, Aug 25). Vaccine Controversies. CQ Researcher.
- Madsen, K. M., Hviid, A., Vestergaard, M., Schendel, D., Wohlfahrt, J., Thorsen, P., . . . Melbye, M. (n.d.). A Population Based Study of Measles, Mumps, and Rubella. Vaccination and Autism. (2002) New England Journal of Medicine.
- Mutter, J., Naumann, J., Schneider, R., Walach, H., & Haley, B. (2005). Mercury and Autism: Accelerating evidence? Neuroendocrinology Letters.
- Offit, P. A. (2008). Vaccines and Autism revisited: The Hannah Poling Case. New England Journal of Medicine.
- Offit, P.A. (2010) Autism’s False Prophets: Bad Science, Risky Medicine and the Search for a Cure. Colombia University Press.
- Omer, S. B., Salmon, D. A., Orenstein, W. A., deHart, P. M., & Halsey, N. (2009). Vaccine Refusal, Mandatory Immunization, and the Risks of Vaccine-Preventable Diseases. NEJM.
- Park, A. (2008, June 2). How Safe Are Vaccines? Time.
- Parker, S. K., Schwartz, B., Todd, J., & Pickering, L. K. (n.d.). Thimerosal-Containing Vaccines and Autistic Spectrum Disorder: A Critical Review of Published Original Data. Pediatrics.
- Patja A, Davidkin I, Kurki T, Kallio MJ, Valle M, Peltola H. (2000). Serious Adverse Events After Measles-Mumps-Rubella Vaccination During A Fourteen-Year Prospective Follow-Up. Pediatr Infect Dis J.
- Schecter, R., & Grether, J. (2008). Continuing Increases in Autism Reported to California’s Developmental Service System: Mercury in Retrograde. Arch gen Psychiatry.
- Smith, M. J., Ellenberg, S. S., Bell, L. M., & Rubin, D. M. (2008). Media coverage of the MMR vaccine and Autism controversy and its relationship to MMR immunization rates in the US. Pediatrics.
- Sugarman, S. D. (2007). Cases in Vaccine Court – Legal Battles over Vaccine and Autism. New England Journal of Medicine.
- Sutcliffe, James S. (2008). Insight into the pathogenesis of Autism. Genetics.
- The Collage of Physicians in Philadelphia. (2011). The History of Vaccines. Retrieved from The History of Vaccines:
- World Health Organization. (2007). Prevent. Protect. Immunize.
- History and Epidemiology of Global Smallpox Eradication From the training course titled “Smallpox: Disease, Prevention, and Intervention”. The CDC and the World Health Organization. Slide 16-17.
- IMS website. Top Line Pharmaceutical Market Data. (2011)
- Canada Public Health Agency Website. Canada Immunization Guide. (2006)
- Arlene King, Paul Varughese, Gaston De Serres, Graham A. Tipples and John Waters. (2004). Progress toward Measles Elimination: Absence of Measles as an Endemic Disease in the United States. The Journal of Infectious Diseases.Vol. 189, Supplement 1.
- U.S. Department of Health and Human Services. (2011). National Vaccine Injury Compensation Program.
- Institue of Medicine. (2011). Adverse Effects of Vaccines: Evidence and Causality.
- Robert Webb. (2010). Analysis of Anti-Vax Graphs. Victorian Skeptics Website.
- David Gorski. (2010). “Vaccines didn’t save us” (a.k.a. “vaccines don’t work”): Intellectual dishonesty at its most naked. Science Based Medicine website.
Yalansavar 
merhaba. asi ile ilgili 3 yaziyi da okudum, 6 aylik bir kizim var ve asilar konusunda arastirma yapma ihtiyaci hissetmistim (tabii ki asi karsiti hareket dolayisiyla) yazilarinizi okuduktan sonra, kabaca bir fikre sahip oldum fakat aklimda birkac soru var, sizden cok rica etsem, bir aptala anlatir gibi, bu sorulari kabaca cevaplayabilir misiniz? bu sorulari sakin tuzak sorular gibi dusunmeyin, ben cidden bilgilenmek icin soruyorum fakat ingilizcem maalesef terimsel anlamda cok yetersiz kaliyor ve bu konularda ceviri yapmaya calistigimda cumlenin sonuna geldigimde basini unutmus oluyorum 🙂 bu yuzden yardim ihtiyaci hissediyorum.
ilk sorum su; asi karsiti harekette savunulan argumanlarda, asi ve otizm baglantisi en cok kullanilani ama, izledigim bazi videolarda ve okudugum yazilarda sadece otizm degil, astim, alerjiler, dikkat daginikligi/hiperaktivite gibi birtakim rahatsizliklarin da asi kaynakli oldugu soyleniyordu. hatta wakefield ile ilgili bir yaziya da suradan ulasabilirsiniz: http://vaxtruth.org/2011/08/vaccines-do-not-cause-autism/ benim o yaziya ulasma yolum ise bu video olmustu: http://www.youtube.com/watch?v=iwMBttvAu5k birilerinin asilari savunurken, “su yuzyilda boyleydi, bu yuzyilda bakin boyle oldu, artik cocuklar, insanlar ölmüyor, hastaliklar bulasmiyor” demesini anlayabiliyorum; fakat asilarin bazi hastaliklara engel olurken, gercekten immun sisteme hasar vermesi, alerjilere, astima vs’ye yol acmasi tamamen mi olasilik disi? ne bileyim hani bir agri kesici alirsiniz bas agriniz gecer ama bobrekleriniz hasar gorur gibi bir bakis acisi gibi dusunun lutfen bunu. neticede evet, asilar sayesinde artik verem merem olmuyoruz da, bir yandan da dogar dogmaz otoimmun hastaliklara sahip olan cocuklar yetistiriyoruz. mesela son birkac yildir cocuklarda sık gorulen bogaz/kulak agrilarinin baslangicinin hepatit asilarinin zorunlu kilinarak yapilmaya baslandigi seneler oldugunu iddia edenler var.
ikinci sorum: simdi ben ne kimyagerim, ne biyologum, ne eczaciyim ne doktorum, konuyla ilgili her bilgi bana oldukca yabanci geliyor ve algilamam zaman aliyor, sunu anlamak istiyorum; tek doz hepatit asisinda 225 mg. aluminyum oldugu dogru mu? (belki mg’ini yanlis algilamisimdir) dogruysa, o aluminyumun sagliga cok zararli oldugu dogru mu? diger yandan, hepatit asisi olduktan sonra, hepatite yakalanmamanin garantisi olmadigi dogru mu? bu aluminyumun o asida ne isi var, nereye gidiyor, birikir mi? bunlari gercekten anlamak adina soruyorum, inanin bana cok uzak konular cunku. ki, hepatit asisi sadece bir ornek, ben asilarin icinde hangi metalden ne kadar var bilmek istiyorum, bu hepatit b asisini, kizim 9 ayliga kadar, 3 doz alacak. e o metalleri ne yapacak? http://vaxtruth.org/2011/08/vaccine-ingredients/ mesela bu linkteki ingredient cizelgesi gercekci midir bilemiyorum da, formaldehit nedir ya gercekten? yani iv ya da im sekilde formaldehit ve phenoxyethanol mu aliyoruz biz asi oldugumuzda? ve bu bize hic zarar vermez mi? aklim bunu almiyor sanirim. ben cocuguma bpa free, paraben free, phenoxyethanol free urunler almak icin mucadele verirken, o asiyla mi aliyor bunlari? dedigim gibi, bilmedigimden soruyorum, bu fenoksietanol, damardan alindiginda ucar gider mi? birikir mi, ani alerjik sendromlara sebep olmaz mi? mesela rotavirus asisinin icerigi bana asidan cok gunes yagi gibi geldi 😀 benim bu icerikteki ticari urunlere ciddi alerjim var mesela, sursem kizarip kasiniyorum, asiyi olunca etkilenmez miydim?
ucuncu sorum: pnomokok asisi olmus bir cocuk neden zaturee gecirir, o zaman asi ne ise yarar? rotavirus asisinin icinde gene birtakim metaller varmis, onu gectim, bu asiyi olan cocuklar, rota virusten hasta olabiliyor (bu pnomokok ve rotavirus asisi olduktan sonra bir sekilde iki hastaliga da yakalanan cocuklar benim canli orneklerim bu arada) o zaman neden oluyorlar bu asilari? ve bir rotavirus asisi, su anda 200 lira, bu da insani birtakim komplo teorilerine dair rahatlikla paranoya edebilir.
sorularim sadece bunlar 🙂 verdigim linkleri belki daha once gormussunuzdur ama detayli bakarsaniz sevinirim. kabaca, evet otizmle asi arasinda ispatlanmis bir baglanti yok ama, diger yandan cocuklardaki otoimmun hastaliklarin cogalmasiyla, bu bol metalli, yeni asilarin bir alakasi hic mi yok? olamaz mi? sunu tam bir aptal gibi soruyorum ama; immun sisteme bu kadar cok asi yuklemekle, otoimmun sistem zarar gorur mu?
olasi cevabiniz icin tesekkurler.
BeğenBeğen
Merhaba Fulden,
Gecikme için çok özür dilerim. İşlerimdeki yoğunluk nedeniyle ancak cevap vermeye fırsat bulabiliyorum. Bahadır ile birlikte kısaca sorularını cevaplayama çalışalım:
Aşıların ana içeriği zayıflatılmış veya öldürülmüş virüsler. İlaveten eser miktarda koruycu maddeler içeriyorlar. Piyasada satılan aşıların içeriklerine şuradan görebilirsin. Açıların zaman zaman yan etkileri olabiliyor. Bunların en sık görüleni içerdikleri virüs parçacıklarına * antijenlere bağlı ortaya çıkan ve bağışıklık sisteminin tetiklendiğini gösteren ateş. İlaveten aşı yerinde kızarıklık, hassasiyet gibi belirtiler olabiliyor. Aşı steril yapılmadıysa enfeksiyon önemli bir sorun olabilir, ama günümüzde artık steril enjektörler sayesinde bir sorun olmaktan çıktığını söyleyebiliriz. Diğer yan etkilerin çoğu önemsiz ve geçici.
Aşılar nedeniyle ortaya çıkan önemli bir otoimmun bir sendrom var: Gullian Barre Sendromu. Bu hastalık virüsleri yok etmek için tetiklenen bağışıklık sisteminin, aşırı aktive olması sonucunda kasları hareket ettiren sinirlere saldırması sonucunda ortaya çıkıyor. Yakalanan kişide kas güçsüzlüğü ve felç ortaya çıkıyor, solunum yetmezliği gibi ciddi tablolara da neden olabiliyor. neyse ki geçici bir durum ve tedavisi mümkün. tedavi olan kişiler tamamen iyileşiyorlar. Literatürde aşı sonrası çok az sayıda da olsa Guillain Barre sendromu olan kişiler var, ama görülme oranı çok düşük. Aşı Yan Etkileri Bilgilendirme Sistemi (Vaccine Adverse Event Reporting System -VAERS)‘ne göre aşı sonrası GBS oluşma riski 1 Milyon kişide 1 civarında. VAERS verilerine göre 2009 yılında uygulanan 46.2 milyon doz aşıya bağlı ortaya çıkan GBS vaka sayısı 12 adet. Bu 12 vakadan sadece 4 adedin tanısı 2009 yılı sonu itibariyle kesinleşmiş GBS. İşin ilginç yanı, GBS viral enfeksiyonlardan sonra da ortaya çıkabiliyor, hem de viral enfeksiyonlardan sonra görülme sıklığı çok daha yüksek: 100 bin kişide 1 kişi.
Yani GBS önemli bir hastalık da olsa, çocuklar aşılanmayıp viral enfeksiyon geçirdiklerinde GBS’ye yakalanma ihtimalleri daha yüksek.
Bunun dışında aşıların çoğu aşı karşıtı web sitesinde bahsedilen hastalıklara yol açtığına ilişkin hiçbir klinik veri yok. Hatta bu iddiaların önce otizm ile başlayıp, yapılan her kapsamlı çalışma sonrası ‘peki o zaman otizm değil, dikkat eksikliği.’… ‘yok yok, dikkat eksikliği değil, kulak iltihabı’ … vs vs şeklinde geliştiğini söyleyebilirim.
Çocukların sağlıklarının modern tıp ve aşılar sayesinde ne kadar düzeldiği ve ölüm oranlarının ne kadar azaldığını görmek için istatistiklere bakmak yeterli. (Yazıda birkaç tablo vermiştim.) Aşı karşıtı web siteleri aşılamayla çocuk hastalıklarının arttığını iddia ediyorlar ama tüm veriler bu iddianın aksini gösteriyor.
Aşıların içinde etken madde dışında eser miktarda koruyucu amaçlı konan maddeler var. Bunlar aşı solüsyonunun steril kalması için önemli. Ancak aşı karşıtı web sitelerinde yer alan aşı içeriklerinin hemen çoğu yanlış. Ayrıca bu siteler insanları kimyasal isimlerle korkutma yoluna gidiyorlar. bazen en bildiğimiz maddelerin bile isimleri epey korkutucu olabiliyor.
Örneğin aluminyum. Aşılarda aluminyum bulunması tüm aşı karşıtı lobi tarafında bir dehçet öğesiymiş gibi aktarılıyor. Oysa Aluminyum yerkabuğunda en sık rastlanan metallerden birisi. Pekçok yiyecekte , suda hatta anne sütünde bile doğal olarak mevcut. Bebek mamalarında, gaz giderici ilaçlarda kullanılıyor.
Vücudumuz kapalı bir kutu değil. Ne kadar dikkat edersek edelim, içinde yaşadığımız evrenden çeşitli maddeleri solunum ya da sindirim yoluyla alıyoruz. Aşıların içeriklerindeki koruyucu maddeler o kadar küçük ve az miktarda ki, çevreden aldıklarımızın yanında son derece önemsiz kalıyor.
Yine de içini rahat ettirmek için Amerika Pediatri Derneği’nin aşıların içindeki koruyucu maddeler hakkında bilgi veren şu sayfasına bakabilirsin.
Aşıların koruyuculukları aşının cinsine, kişinin bapışıklık sistemine ve en önemlisi toplum bağışıklık eşiğine göre değişebiliyor. Vücutta bağışıklık yanıtını veren farklı tür antikorlar var. Bunların bazıları uzun ömürlü, bazıları daha kısa ömürlü. Kısa ömürlü antikor üretimi olduğunda rappel dediğimiz tekrar aşısı ile vücuda o antijeni tekrar anımsatmak gerekli. ( Bu nedenle birkaç yıl arayla bazı aşılar tekrarlanıyorlar.) Bazı çocuklarda bu antikorların ömrü daha kısa veya daha uzun olabiliyor. Buna rağmen, verilere baktığımızda, aşı olan çocukların hastalanma ihtimallerinin sıfır olmasa da çok düşük olduğunu görüyoruz. Hastalansalar bile genelde hastalığı aşı olmayan çocuklara göre çok daha kolay atlatıyorlar. Burada çok önemli bir husus da toplum bağışıklık eşiği. Bağışıklık oranı düşen toplumlarda, aşılanmış çocukların da hastalanma ihtimali göreceli olarak artıyor, çünkü ortalıkta vürüslerin dolanacakları ve üreyebilecekleri aşısız çocuk sayısı artmış oluyor. Bu nedenle hastalık görülme sıklığını azaltmada, toplumdaki aşılanmış birey sayısı çok önemli.
Vücudumuz aşılar haricinde her gün yemeklerle, havayla, ve diğer giriş noktalarıya vücudumuza giren sayısız mikroorganizma, allerjen (polen, hayvan tüyü, ev tozu, mite vs), ve kimyasal maddeyle karşılaşıyor. Bu maddelerin tamamı bağılıklık sistemini tetikleyerek bağışıklık yanıtı oluşturuyor. İnsan vücudu ve bağışıklık sistemi bütün bu antijen hücumu ile başa çıkacak şekilde evrimleşmiş durumda. Karşılaştığımız her yeni antijen, vücudumuz tarafından kataloglanıyor, uygun antijen sentezleniyor ve antijen yapısını anımsayan hafıza hücreleri üretiliyor. Bu süreç, sağlıklı bir bağlıklık sistemine sahip olmak ve kolay hastalanmamak için çok önemli. Hatta küçük yaşta yeterince antijenle karşılaşmayan ( steril yetiştirilen) çocukların ileri yaşlarda ciddi bağışıklık sistemi sorunları ve allerjik sorunlar yaşadığına ilişkin çalışmalar var. Bu nedenle antijenin çoğundan değil, azından zarar gelir diye düşünmekte fayda var 🙂
Umarım sorularını yanıtlayabilmişizdir 🙂
Sevgiler
BeğenBeğen
Geç oldu belki ama pnömokok aşısının asıl amacı çocukları pnömokok menenjitinden korumak ve bu hastalığı geçiren aşılı bebek sayısı gerçekten neredeyse yok
BeğenBeğen
Işıl Hanım, yazdığınız yazıyı tesadüfen buldum. Henüz anne değilim, ilerisi için de aşı konusunda düşüncelerim zaten çok net: çocuklarımı kesinlikle aşılatacağım. Ancak yine de konuyu bu kadar detaylı ve anlaşılır şekilde açıkladığınız için size teşekkür etmek istedim. Umarım, aşı konusunda kararsız olan anne babalar da burayı okuyup aydınlanırlar.
BeğenBeğen
Rica ederim. 🙂
BeğenBeğen
merhaba ben oglumun rota virüs ve su çiçeği dahil olmak üzere bütün özel ve sağlık ocağının yaptırdığı aşılarını yaptırdım. pişman da değilim kesinlikle önümüzde bir tane dabt-ipa-hip rapel dozu ve hepatit a aşısı var onları da yaptırıcam. ama sadece bir konu aklıma takılıyor formaldehit. aşıların içerdiği ve bir kaç doz yaptırdığımız bazı aşılardaki bu formaldehit maddesi organizmada gerçekten kanserojen etki gösteriyor mu? miktarının çok az olduğunu biliyorum ama sonuçta bir sürü aşı ve tekrarlarla miktarı da artıyor. benim tek endişem bu lütfen bu konuda beni aydınlatabilir misiniz? bu maddenin çocuklarda lösemiye neden olduğunu söylüyorlar açıkçası inanmıyorum böyle birşeye ama anne yüreği işte endişelenmeden de duramıyorum. teşekkür ederim kolay gelsin.
BeğenBeğen
Merhaba Berrak,
Formaldehit konusunda endişelenmenizi anlıyorum. Çoğumuz formaldehit deyince içinde kadavraların saklandığı, yoğun kokulu kimyasal bir bileşen geliyor aklımıza. Formaldehit, aşılara raf ömrünü artırmak, aşıların içinde zararlı bakteriler üremesini engellemek amacıyla ekleniyor.
Formaldehit yüksek miktarlarda gerçekten de toksik bir madde olarak kabul ediliyor, ancak düşük dozlarda bu tip bir negatif etki saptanmış değil.
Dahası, kulağa epey korkutucu gelse de, formaldehit aslında DNA ve amino asit sentezi sırasında zaten vücudumuz tarafından doğal olarak sentezlenen bir madde. Tüm insanların kan dolaşımında, aşı olsunlar olmasınlar, aşıların içerdiğinden çok daha yüksek miktarlarda (bir mililitre kanda yaklaşık 2.5 ug) formaldehit mevcut.
2 aylık, ortalama 5 kg ağırlığında bir bebeğin yaklaşık 450 ml kanı olduğuna göre, bu bebeğin dolaşımında doğal metabolik süreçlerle sentezlenen formaldehit miktarı zaten 1.1 mg civarında olacaktır.
Oysa aşılardaki formaldehit miktarı bu miktarın çok ama çok altında. Farklı aşıların içindeki formaldehit miktarında şu tablodan bakabilirsin. Göreceğiniz gibi, aşıların içindeki formaldehit miktarı, vücudun kendi ürettiği formaldehit miktarının neredeyse 50-60’ta biri.
İçinizi biraz daha rahat ettirecekse, laboratuvarda üretilen hücre kültürlerinin yüksek doz formaldehite maruz kalmaları sonucu bu hücrelerde bazı DNA hasarları saptanmış olsa da, hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda, oldukça yüksek doz formaldehit alan hayvanlarda (25 mg/kg) bile herhangi bir olumsuz etkiye rastlanmamış olduğunu da ekleyeyim.
Umarım sorunuza yanıt verebilmişimdir.
BeğenBeğen
teşekkür ederim anladım 🙂 birşey daha soracağım Amerikada yaşadığın için konuyu biliyorsundur. geçen sene oğluma rotateq aşısının bütün dozlarını yaptırdık. yalnız bu sene rotateq aşısının domuzlarda hastalığa neden olan PCV TİP 1 ve TİP 2ye ait DNA parçaları içerdiğini öğrendim. bu virüsün insanlarda hastalığa neden olmadığını biliyorum ama özellikle tip2nin insanlarda tam etkilerinin bilinmediğini düşünerek endişeleniyorum. aşı sonrası oğlumda herhangi bir yan etki görülmedi ama korkum şu yıllar önce çocuk felci aşısına simian 40 virüsünün bulaşmasından yıllar sonra görülen kanser vakaları gibi bir etkisi olabilir mi? bu konu beni çok korkutuyor. gerçi bu virüs onkojenik bir virüs değil bunu biliyorum ama anne yüreği işte endişelenmeden de duramıyorum. umarım başını şişirmemeşimdir, bu konu birkaç gündür beni baya korkuttu. iyi çalışmalar.
BeğenBeğen
Merhaba Berrak,
Gecikme için özür dilerim. Çok detayını takip ettiğim bir konu değildi, onun için yeterli araştırma yapmadan cevap yazmak istemedim.
Dediğin gibi, pcv1 ve pcv2, onkojenik virüsler değil. Olay ilk ortaya çıktığında hem WHO hem FDA, önlem olarak bu aşının kullanımını durdurmuş ve hem bu virüsleri hem de olası etkilerini detaylı olarak incelemiş. Yapılan inceleme sonucu, insan bünyesine herhangi bir olumsuz etkisi olmadığına kanaat getirmişler. Ayrıca aşının faydalarının potansiyel risklerine göre daha yüksek olduğunu da düşünerek, tekrar açıların kullanılabileceğine kanaat getirmişler. İlaç firması da benzer kontaminasyonu engellemek için üretim sürecini değiştirmekle meşgul.
Simian40 olayı nedeniyle endişelenmeni çok iyi anlıyorum. Ama içini rahat ettirecekse, artık hem virüsler, hem etkileri hakkında 1950’lerdekinden çok daha fazla şey biliyoruz. O nedenle bu defaki araştırma sonuçlarının daha iyi olduğunu düşünüyorum.
Kontaminasyon ile ilgili WHO tarafından yapılan inceleme ve süreçlerin takibi için ekteki dökümanlara bakmanı öneririm:
WC500078280.pdf erişimi için tıklayın
PCV1_Q_and_As_rotavirus_vaccines_3Jun10.pdf erişimi için tıklayın
Umarım yardımcı olabilmişimdir.
Sevgiler,
BeğenBeğen
ışılcım soruma cvp bekliyorum nedir bu olay ve nasıl çözebiliriz biz endişeliyiz bu bir kontaminasyon ve etkilerini bilemiyoruz geçmişteki çocuk felci aşısı gibi bir facia olmaz umarım.
BeğenBeğen
Yukarıda soruya cevap verdim 🙂
Özellikle bağlantılara bakmanızı öneririm.
BeğenBeğen
Merhaba bir donem ası karşıtlarının yazılarından etkilenmiş biri olarak yazınız icin kızım ve kendi adıma cok teşekkür ederim… Bız bütün aşılarınızı yaptırdık su gune kadar ancak kafamı karıştıran iki şey var 6. Ay aşılarına cok az zaman kaldi cevabınız cok onemli ve sizden haber bekliyor olacağım.. Ben rota virüs aşısı da dahil tüm aşıları yaptırdım ancak aşıları bilerek yaptırmaya çalıştım pnömokok 5. Ve 7. Aylarda yapildi/yapılacak diğer aşılar takvimdeki gibi yapıldı.. Geleyim sorularıma ,
1- Rötavirüs aşısı pnömokok aşısı ile aynı gun olmasın diye 2 hafta sonra yapalım desiler sonra olmaz 6. Ay aşilari ile çalışır diyerek 6. Ay aşıları ile aynı gun yapalım dendi. Zaten 6. Ay yogun bir ası programı var rötavirüs aynı gun yapılır mı Yada onu sonraki bir doneme sarkitabilirmiyim. İlk doz 07.01.2013 de yapıldı ..
2-kızım aşılara buyuk tepkiler veriyor 39 üzeri ates buyuk bir huzursuzluk yasıyoruz zaten bu yüzden böldüm aşıları. Karma ası içerisinde ıpv yaptırıyoruz opa nin riskini almak istemiyorum gittiğimiz Saglik ocağında opa aşısı kaynaklı bir vaka var.. Sadece ıpv yi yaptiramazmiyim yani opa ile ıpv arasındaki fark nedir sadece ıpv yaptırsam bağışıklık ve risk acısından neler değişir teşekkür ederim bu arada bebegin erken doğdu ve düşük dogum ağırlıklıydi. Şimdiden teşekkürler .
BeğenBeğen
Merhaba,
Bu yazı dizisi ile aklınıa takılan sorulara biraz olsun cevap verebildiysek ne güzel. 🙂
Sorularınız gelince, bu gibi konularda bebeği muayene etmeden ve gelişim/ hastalık geçmişini bilmeden yorum yapmamızın doğru ve etik olmadığını düşünüyorum. Bu nedenle, sorularınızı bebeğinizi takip eden çocuk doktorunuza veya düzenli takip eden bir doktoru yoksa, bir pediatri uzmanına sormanız daha yerinde olacaktır.
Sevgiler
BeğenBeğen
bugün bir haber okudum doğal yolla kızamık geçirsin diye kızına aşı yaptırmayan bir anneyi… sonuç nedir dersiniz: santral sistem panensefaliti.. her gün biraz daha biraz daha öldüren ve kurtuluşu olmayan bir hastalık. 16 yaşında hayatının baharında yakalanmış bu hastalığa kızcağız.ah biz büyükler keşke cahilce hareketlerimizin sonuçlarını önceden kestirebilsek..
BeğenBeğen
Çocukken ilkokulda kızamık ve çocuk felci aşılarını birlikte yapmışlardı. aşının birisini şırıngayla ağzıma fışkırtıp “tut” demişlerdi, belki de “yut” demişlerdi de ben yanlış anlamıştım… ağzımda uzun bir süre beklettikten sonra eve giderken dayanamayıp aşıyı tükürmüştüm. Sonra bir hastalık geçirdim, kızamık olabilir, ertesinde dizlerim tutmamış, bir süre yürüyememiştim. Yutmam gerekiyormuş…bu küçük hatıradan sonra şunu söylemek istiyorum. Çocuklar için yapılan aşılar bir yana, bu her sene karşımıza çıkan ve sürekli yenilenen grip aşıları ayrı bir endüstri ve zorunlulukmuş gibi dayatılıyor, hatta işyerleri çalışanlardan aldıkları verim düşmesin diye ücretsiz toplu aşımalar yaptırıyorlar. Normal, sağlıklı bir insanın vücuduna bile isteye zayıflatılmış ta olsa virüs enjekte ettirmesi bana biraz tuhaf geliyor.
BeğenBeğen
gerçekten çok teşekkür ederim aşıları yaptırmadan önce ayrı yaptırdıktan sonra ayrı strese giriyordum. Dr. bu konuda çok güveniyorum ama aşı karşıtı yazıları okuyunca insanın içine gene de kurt düşüyordu. Kurtları yok ettiğiniz için…
BeğenBeğen
Merhaba Isil Hocam,
Iki cocugumuzun da asilarini simdiye kadar duzenli yaptirdik, yani yaptirmamanin muhtemel sonuclarini goze alamadik ama esimle benim icimizde hep bir kusku ve kaygi vardi. Asi karsiti yazilardan epeyce etkilenmistik. Konuyla ilgili tum yazilarinizi dun okuduk ve tamamen ikna olduk; simdi icimiz cok rahat. Bu arada 1991 dogumlu oldugum halde kolumda cicek seklinde asi izi var 🙂 Cicek asisi olamaz degil mi herhalde BCG asinin izidir.
Yahu neden bu bilim karsiti akimlar, komplo teorileri ve fringe theoryler Amerika’da ortaya cikiyor veya orada populer oluyor acaba? Homeopati, biyoenerji, mikroplarin varligini reddetme, asi karsitligi, Yeti/Bigfoot, akilli tasarim, insan sekline giren reptilianlar, hollow earth… saymakla bitmez.
Ama iyi ki bu site kurulmus, iyi ki siz ve diger yazarlar varsiniz. Size cok tesekkur ediyorum, harcadiginiz zaman ve emekleriniz icin. Sitenizi maalesef yeni farkettim ama artik fanlarindan biriyim.
BeğenBeğen
Ilginize cok tesekkurler. Faydali olabildiysek ne mutlu 🙂
BeğenBeğen
thimerosal maddesini iceren asilarin rusya,abd,iskandinav ulkerinde yasaklandigini biliyoruz bu yazi bu ulkerin tezlerinimi curuttu yani bu kadar basitmi?
BeğenBeğen
Thimerosal maddesinin iddia edildigi etkisi olup olmadigini, ancak bu etkiyi arastiran calismalara bakarak anlayabiliriz. Makale serisinde bahsi gecen Andrew Wakefield’in sansasyonel calismasinin ardindan pekcok ulke ( ABD de dahil) asilardaki thimerosal maddesini kaldirdi. Ayrica milyonlarca asilanan cocuk uzerinde yapilan gozlemerde thimerosal iceren asi yapilan cocuklar, thomerosalsiz asi yapilan cocuklr ve asilanmamis cocuklar arasinda otizm tanisi sikligi acisindan bir fark gorulmemis durumda.
Bir maddednin insan sagligi uzerine etkilerini incelerken mahkeme kararlarina degil, bilimsel verilere bakmak daha yerinde bir yaklasim.
BeğenBeğen
2006-2007 ye kadar içinde civa olan aşılar çoktan yapıldı . Bundan sonra 10 sene içinde şu şu maddeleri de elimine ettik daha mükemmel aşılar elde ettik cümlelerini çok duyacağıZ. Aşı günümüzde geliştirilebilen ve REKLAMı yapılan bir araçtır. SiZin gibi aşı savunucusu olup da kendi çocuğuna elleriyle aşıyı yapıp gözleri önünde otizm teşhisi konan ebeveyn var. Lütfen who ve fda gibi artık objektif bakış açısını kaybetmiş kuruluşların düzmece istatistiklerine itibar etmeyiniz.
Saygılar
BeğenLiked by 1 kişi
Oguz bey,
Asilarin otizm nedeni olmadigi sadece WHO, FDA gibi kurumlar tarafindan degil dunyanin dort bir yanindaki saygin doktorlar, biliminsanlari, halk sagligi orgutleri, universiteler tarafindan kabul edilmis durumda. Elimizdeki milyonlarca cocugu iceren veri ( ki pekcogu bagimsiz halk saglii kursulerinin yaptigi calismalar) asilama ile otizm arasinda baglanti olmadigini son derece subjektif rakamlarla gostermis durumdalar.
Saglikli ve dogru karar alabilmek icin, elimizdeki verilere bakip degerlendirme yapmamiz onemli. Yoksa milyonlarca tarafsiz veriyi bir cirpida “guvenli degil” diye elinizin tersiyle bir kenara itip, tek iddiasi komplo teorisi dolu laf kalabaligi olan kisilerin onermelerini dikkate almamanizi oneririm. Aksi takdirde objektif bir bakis acisina ulasmaniz mumkun olmaz.
BeğenBeğen
Sanki civanın otizmin tek nedeni olduğunu iddia eden varmış gibi bir yalan atıp sonra bu yalanı sözde çürütmek çok akıllıca gerçekten. Bazı şansız insanların genetik olarak detoks enzimleri tembeldir bunlar hiç bir toksinin olmadığı steril bir ortamda büyütülürse elbette otistik filan olmazlar ama günümüzde senin çok sevdiğin tiomersal ve daha başka onlarca toksine maruz kaldıkları için bunları elimine edemiyor ve sonuçta otistik oluyorlar. Otizm direkt olarak aşıyla ilişkili filan değil başta ağır metaller olmak üzere pek çok toksinin birikimiyle oluşan bir süreç. Yani o koyduğun tabloda sürekli artış olmasının sebebi çevresel toksinlerin her gün artması bilmem anlatabildim mi? Sözde bilimsel araştırmalara gelince tıp alanında yapılan araştırmaların %70 ten fazlasının ilaç şirketlerinin sponsorluğunda yapıldığını meslektaşımın bilmediğini sanmıyorum bu işten yüz milyarlarca dolar kazanan şirketlerin kendi aleyhine sonuçlar çıkaracak araştırmalar yaptıracaklarını iddia etmek en kibar tabiriyle saflık olur. Bu durumda ya aşırı derece safsınız ya ruhunu ilaç şirketlerine kiralamış insan sağlığını bir sempozyuma, tatile veya çoğu zaman olduğu gibi 3-5 eşantiyon kaleme tercih etmiş bir mesleğine ihanet etmiş bir hainsiniz yada en olası olarak kendi kurguladığı yel değirmenlerine savaş açarak internette popüler olup reklam geliri elde etmeye çalışan bir don kişotsunuz ki bu da 2. ihtimal kadar kötü.
BeğenBeğen
Yorumunuzdan, bu uc makalelik seriyi okumadiginizi anliyorum. Isterseniz makaleleri okuyun, daha sonra tartisalim.
Ayrica bahsettiginiz detoks enzimleri ve toksin teorisini hangi kaynakta okudugunuzu da belirtirseniz sevinirim.
BeğenBeğen
Konu gdoya gelince tartisma bitmis.
Tip sektoru bir yalan uzerine kuruludur.
20 i faydasi varsa %80 i bence yalandir.
25 yasinda body building yaparken kullandigim ilaclar dolayisyla saglik testleri yaptirirken.Vucut yag oranim %7 olmasina ragmen kolestrolum 350 cikti.Yalvar yakar insanlara doktor sordum kime guvenebilirim.Neticesinde 2 haftada zarzor randevu alabildigim meshur bir hastanede yasli bir prof’a gittim.Bir saniye bile dusunmeden bu kansiz,Oglum hic merak etme,senin genetik kolestrolun var omur boyu ilac kullanacaksin iyiki geldin,yoksa beyin kanamasindan veya kalpten giderdin dedi.Ohh dedim kurtulduk.Akabinde Annem Allah razi olsun kiyamadida bana bir alternatif tipciya git dedi.
Bende onlar sarlatan dedim.tabi beyni yikanmis tip manyaklarindandim.
Akabinde annemi kirmamak icin gittim.
Adam oglum senin kolestrolun genetik fln degil dedi.beslenmeyi bilmiyorsun.
Su beslenmeyi yap gunde ilaveten 1 nar 1 greyfurt kekik suyu ic dedi.
Aradan 15 yil gecti diete uydugum zamanlarda kolestrolum hic yukselmedi.
Peki 15 sene once kolestrol ilacina baslasaydim ne olacakti.
Ne bobrek kalacakti ne karaciger belki kanser olacaktim.
Allah bunlarin eline dusurmesin
BeğenLiked by 1 kişi
Cagri bey,
Hanim efendiye meslektasim demenizden doktor oldugunuzu anliyorum.Yeni bebegim var ,
Asi yaptirmayi dusunmuyorum.
Bu konuda lobinin ve devletin yaptirimi ve korku psikolojisi salacaginida biliyorum.
Kanunen boyle bir zorunluluk var mi?
Asi yaptirmazsam kanunen nelerle karsilasirim.
Gerci gecenlerde cocuguna asi yaptirmayan ebeveynin boyle bir davayi kazandigini ve bu kararin emsal teskil edecegini dusunuyorum.
Grip asisi meselesini hatirlarsak.
O donemin sayin Basbakani kendi asi olmamisti.Neden acaba asinin icinde ne turlu zalim planlar oldugunu bilmesinden olmasin?
Ayrica dediginize katiliyorum.Asi sorasi olusan komplikosyonlardan yakinan nice aileler var bloglarda bilseydim asla yaptirmazdim diyorlar,
Tabi konu Allahin bize emaneti olan cocuk olunca insan dagiliyor.
Kendim asla olmam asi lakin.
Simdi kuduz asisini ele alalim.
Olunca kuduzdan kurtuluyorsun olmassan Ölüyorsun.
Demekki ise yarar tarafida var:)
BeğenBeğen
Merhaba
Ben konunun uzmanı hatta amatörü dahi olmadığım için yazdıklarınızı anca genel hatlarıyla anlayabildim, bu da aslında aşı savunucusu (aşı karşıtının karşıtı 🙂 lobinin şimdiye kadar anlattıklarından pek farklı değil. Hatta aşıları savunmak için aslında bu kadar bilimsel araştırma yapmaya ve terim kullanmaya da gerek yok aslında. Zira aşı lobisi zaten kamuoyunu, sağlık ve denetim kuruluşlarını ikna etmek için yeterince bilimsel(*) araştırma yap(t)ıyorlar.
Aslında sayfanızın ismi farklı olsa veya Facebook ve portakal şekeri ile ilgili yazılarınızı okumasam bu yorumu yazma ihtiyacı bile duymazdım.
Gelelim asıl meseleye: Birisi bebek, diğeri 2 yaşlarında iki çocuğum olduğundan aşı meselesi beni fevkalade ilgilendiriyor. Aşıların içerikleri (verdiğiniz vikipedia bağlantısının güvenilirliğinden hiç bahsetmemişsiniz) konusu daha farklı bir tartışma konusuyken beni düşündüren temel mesele, aşı konusunda aşırı baskıcı, zorlayıcı bir ortam oluşturulması ve devletlerin de buna harfiyen uyması. (Aynı devletler nedense temel insan hakları konularında bile uzlaşamazken bu konuda nedense ağız birliği edip ortak uygulamaya geçiyorlar)
Sizin bilimsel dille/metodla yazılmayan yorumları, haberleri neredeyse aşağılamanız nedeniyle dikkat ettiyseniz yorumlara başlarken insanlar özel bir mahcubiyetle bilgisizliklerini anlatmaları konusu beni de etkilediğinden ben de aslında farkında olmadan o mahcubiyetle yazıyorum.
Sorularımsa şunlar:
– Daha hiç birşeyden haberi olmayan, kendi üzerinde iradesi bulunmayan bir bebeğe, ileride ne olacağı, nasıl yan etkileri veya belirtilerinin olacağı belli olmayan, dev şirketlere para kazandırma, ve büyük devletlere dünyayı daha fazla kontrol etme imkanı tanıyan bu aşıları yapmaya zorlamak sizce de fazla değil mi ?
– İlk maddden yola çıkarak daha önce de tekrarlandığı gibi kullanılan herhangi bir maddenin gerçekten tehlikeli olduğu artık itiraz edilemeyecek şekilde ispatlandığında sorumlu kim olacaktır ?
– Son sorum: GDO ile ilgili görüşleriniz nedir ? Zira GDO savunucusu lobinin olaya yaklaşımı aynen sizin aşı konusuna yaklaşımınız gibi…
Suçlama amacı taşımamama rağmen yazdıklarım öyle algılanabilir, yazınızdan sonra sakin kalmak zor inanın.
Saygılarımla
Mustafa
BeğenBeğen
Mustafa Bey,
Kısaca sorularınızı cevaplandırmaya çalışayım:
Aşıların hem yan etkilerini, hem de ileride herhangi bir soruna neden olup olmayacağını son derece iyi biliyoruz. Bu konudaki tek veri de ( her ne kadar aşı karşıtları böyle lanse etmeye bayılsalar da doğru değil) ilaç firması kökenli veriler değil. Dünyann dört bir yanında bağımsız bilim insanlarının milyonlarca çocuktan derledikleri verilerle bugün biliyoruz ki, açılar milarlarca çocuğun bebekken ölmesini engelleyen tıptaki en büyük buluşlardan biri. Önerim, açı karşıtı sitelerin size filtre ettiği çarpıtılmış veriler değil, gerçekten verilerin asıl kaynağına bakmanız. 1888iden beri 14 Milyon çocuktan verinin toplandığı ve bir Üniversite projesi olan Project Tycho‘ya bakmanızı öneririm.
İlk maddedeki iddialarınız asılsız, o nedenle bu soru anmalı değil. Ancak çunu belirteyim, tüm dünyada aşı nedeniyle olacak herhangi bir komplikasyon ve yan etkiyi sıkı şekilde takip edecek ve olası vir durumda çocuk ve ailesini tedavi ve kompanse edecek sistemler mevcut. yazıda da belirttiğim gibi nadir yan etkiler var, bunlara karşı da önlemler ( maddi ve manevi) alınmış durumda. Örnek: National Vaccine Compensation Program
Bu sorunun makale ile ilgisi yok, o nedenle burada tartışmak için uygun bir konu değil.
Umarım sorularınıza yanıt verebilmişimdir. Bilimsel dille yazılmayan yorumları ve haberleri aşağıladığımı düşünmenize üzüldüm. Sitedeki yorumlara bakarsanız samimi sorulara son derece sabırlı ve detaylı cevap vermeye çalışıyorum. Hatta samimi olmadan sorulan, yani amacı soru sormak olmayan, sadece aşı karşıtı sitelerin iddialarına soru kılıfında sunan kişilerin sorularına da mümkün olduğu kadar ciddi, detaylı ve objektif biçimde yanıt vermeye çalışıyorum. Ancak makalede defalarca açıklanan bir durumu, makaleyi hiç okumamış gibi * ya da okumadan soru biri sunanlar olduğunda bazen sabrım taşabiliyor. Sonuçta biz de insanız 🙂
Gene de uyarınız için teşekkür ederim, daha özenli olmaya çalışacağım.
BeğenBeğen
Yanlış anlaşılmaktan çekiniyorum ancak merak ettiğim için kendimi sormak zorunda hissediyorum:
Ilk olarak sormak istediğim, vücudumuz bir maddeyi doğal yolla üretiyor diye o maddeyi doğal olmayan yollardan almakta sakınca görmemek ne kadar doğru. Marazi olacak belki ama örneğin vücudumuz idrarı/dışkıyı veya yağları da üretiyor o zaman aşılara veyahut sağlık için gerekli bulunan başka şeylere bunlar da katılabilir.
Ikinci olarak merak ettiğim diğer bir şey diş macunlarında bulunan florür. Önceden hiçbir zararı olduğu düşünülmezken şimdi çok zararlı olduğu söyleniyor hatta bunu Türkiye’deki bir doktor da destekliyor (sonrasında isterseniz ismini yazabilirim) ancak bazı diş hekimleri hala ısrarla florürlü diş macunlarını öneriyor. Bilinen bir gerçek de şu ki bilim birikim yolu ile ilerliyor ve bazen bilimin savunduğu bazı şeyler, yapılan araştırmalar sonucunda uzun uzun yıllar sonra bilim tarafından yanlışlanabiliyor; bu doğrultuda acaba aynı şey aşılar içinde geçerli olabilir mi?
BeğenLiked by 1 kişi
Bu arada belirtmekte yarar görüyorum, aşı karşıtı değilim ve günümüzde (ve yanlışlanana kadar) aşıların gerçekten de yararlı ve gerekli olduğunu düşünüyorum. Sadece grip aşısında kafam birazcık karışık 🙂
BeğenBeğen
Peki neden bir bebek için önemli olan bu aşıların bazıları ücretli.Bu aşıları herkese göre farklılık gösterir ama bana göre pahalı olması bazı anlamların çıkarılmasına ister istemez sebep oluyor. Tamam bebeğim içinse hatta onun sağlığı içinse düşünmeden yaptırıyım.Ama fakirsen bu hastalıklara yakalnma şansın artıyor mu dememiz lazım. Ya bu işler gerçekten önemli ama bazılarına para kazandırılmalı yada aslında sağlık açısından çok etkisi yok ama yinede bazılarına para kazandırmak için bunlara göz yumuluyor. Her türlü danışıklı dövüş mü?
BeğenBeğen
Ingilizcem yok ancak ben andrew i google dan incelediğimde öncelikle afroamerikalilardan bahsediyor yani son derece kötü beslenen alt sosyoekonomik düzey toplumlar. Sizin karşıt araştırmalarda elbette yan etkiler görülmüyor çünkü kanada finlandiya gibi beslenmesi son derece düzgün ülkelerde yapılmış tabii ilac firmalarının yaptırdıği aşikar. Ayrica göz ucuyla baktığım halde andrew diyor ki barsak inflamasyonu olursa otizm vb olabilir
Siz üst düzey uzman kişi olmanıza rağmen nasıl oluyor da göremiyorsunuz üstelik de siz ingilizceyi anadili gibi biliyorsunuz anlayamıyorum
BeğenBeğen
1. Wakefield’in çalışmasında yer alan çocukların tamamı beyaz ırka mensup İngiliz aileleri çocukları idi. 12 adet çocuk.
2. Aksi çalışmaların büyük çoğunluğu ilaç firması destekli çalışmalar değil, halk sağlığı ve sağlık bakanlığı çalışmaları. Yaklaşık birkaç milyon çocuk verisi Wakefield’in 12 çocuktan topladığı ve sonra tüm ekibinin de sahte olduğunu ifade ettiği verilerin aksini söylüyor.
Bir konu hakkında fikir oluşturmk için bilmediğiniz dillerde yazılmış makaleleri hele bir de göz ucuyla okuyup yarım yamalak ve hatalı sonuç çıkarmak yerine, anladığınız dildeki güvenilir farklı kaynakları okumanızı öneririm. Sevgiler.
BeğenBeğen
İyi günler hocam benim de bir sorum var bu aşıların tam olarak içeriğini biliyor musunuz yani benim okuduğu bazı yerlerde virüs ve bakterilerin aşı için uygun hale getirilmeleri maymun domuz veya cenin hücrelerinde oluyormuş doğru mu içerikleri hakkında tam bir bilgi verebilirmisiniz
BeğenBeğen
Aşıların içeriği aşıya göre değişiyor. Her aşının prospektüsünde içeriğinde neler olduğu yazılı. Bazı aşılar hazırlanırken hücre kültürlerine ihtiyaç duyuluyor, ve bu kültürlerde kullanılan ilk hücreler 1960’larda fetal dokulardan toplanan fibroblast denen hücreleri kullanıyorlar. Ancak bu hücre serisi 1960’tan beri tamamen laboratuvarda üretiliyor, herhangi bir yeni cenin dokusu kullanılması söz konusu değil, tamamı laboratuvarda test tüplerinde üretilmiş hücreler bunlar. Maymun ve domuz gibi hayvanlar kullanılmıyor. Nadiren tavuk yumurtaları da (örneğin grip aşısı) kullanılabiliyor.
Ayrıca aşı hazır hale geldiğinde vücudunuza zerk edilen sıvıda bu hücreler bulunmuyor.
http://www.chop.edu/centers-programs/vaccine-education-center/vaccine-ingredients/fetal-tissues
Şuradan daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.
BeğenBeğen
Gönderdiginiz kaynakları bir daha gözden geçirin!!!!
BeğenBeğen
Eğer makalede verilen bilgilere bir itirazınız varsa lütfen güncel ve geçerli kaynak ve referans gösterin. Varsa ve kabul görmüş ve güncel bir bilgi ise gerekli düzeltmeyi yapmaya hazırız. Ne yazık ki cümle sonundaki ünlem sayısı itirazınızın nitelik ve detayını anlamak için yeterli değil.
BeğenBeğen
Merhaba, yazı dizinizin tamamını okudum. Çocuğunun tüm aşılarını yaptırmış bir anne ve aynı zamanda bir tıp doktoruyum, aşı konusunda kafası karışık hastalarıma önerebileceğim harika bir dizi hazırlamışsınız. Birkaç gün önce bir arkadaşım aşıların cıva içeriği, olası zararları ve mümkünse Amerika veya Avrupa’dan cıva içermeyen aşılar temin edip edemeyeceğini, yahut çok elzem olmayan aşıları yaptırmamasının mümkün olup olmadığını sordu. Kendisine dilim döndüğünce durumu anlatmakla beraber detaylı araştırma yapmak için söz verdim. Bugün gördüm ki Sağlık Bakanlığı’nın aşıların içeriği konusunda detaylı bir açıklamasına veya bunca spekülasyona verilmiş bir cevabına ulaşmak hiç kolay değil. SABİM konuyla ilgili başvuruma “Biz de bilmiyoruz” şeklinde döndü. Türkiye’de kullanılan aşılar cıva bileşiği içerir mi, yoksa Amerika’da kullanılanlar gibi alüminyum içerikli mi ben de bilmiyorum. Ayrıca bugün FDA’in 6 aydan küçük çocuklarda cıvanın santral sinir sistemi gelişimine zarar verebileceği yönünde bir yazısını okudum yanlış hatırlamıyorsam. Konuyu bilmesi gerekenler ben iken, biz iken, bakanlık iken size sormak durumunda kalmaktan utanıyorum ama öğrenmemenin ayınından kurtulabileceksem sorayım, ülkemizde kullanılan aşılarla ilgili bilgiye nereden ulaşabilirim? Şimdiden teşekkür ederim, yazılar içinde tekrar ellerinize sağlık.
BeğenBeğen
Thimerosal tüm dünyada grip aşıları haricindeki tüm aşılardan çıkarıldı diye biliyorum. Sanıyorum bu bilgiye en sağlıklı olarak takvimde yer alan aşıların prospektüs bilgisi veya bir Vademecum rehberinden ulaşabilirsiniz. Piyasadaki markalar değiştiği için tek bir sitede içerik bilgisine rastlamadım.
BeğenBeğen
Işıl hanım merhabalar,
Spekülasyona sebep olmamak adına çok detaya girmeden bir kaç husus sormak isterim .
Ülkemiz farmakovijilans verilerini bu yazı içinde göremedim .Konuyu irdelerken bu verilerden istifa ettiniz mi?
Farklı aşı firmalarının farklı bağışıklama oranlarına sahip olduğu bilgisi paylaşılıyor.Bu noktada bahsettiğiniz çalışmalarda bu husus da dikkate alınmış mıdır?
Şu anda ulusal aşı politikası olarak belirlenen takvimde ki tüm aşılar ,gelişmiş ülkelerde de uygulanıyor mu ?
Ülkemize gelen aşıların içerikleri ve etkileri mikrobiyolojik düzeyde incelenebiliyor mu?
Sürekli soru sormuş olmama sebebiyle maksadım yanlış anlaşılabilir.2 Çocuk babası bir ebeveyn olarak samimi şekilde bilgi almak niyetindeyim .
İyi günler dileklerimle.
BeğenBeğen
Sorularınıza kısaca yanıt vermeye çalışayım:
Ülkemiz farmakovijilans verileri zaten Dünya Sağlık Örgütüne bildiriliyor ve burada tüm veriler toparlanıyor. Aşı yan etkilerine ilişkin yararlandoığım kaynaklar dünya çapğında bu bilgileri toplayan otoritelerü, ki buna Türkiye de dahil.
Firmalar farklı olsa da içerdikleri antijen miktarları WHO tarafından belirlenmekte. Ancak elbette trivalen/quadrivalen olmalarına bağlı etkinlik farkları olabilir. Bu yazının amacı zaten habgi marka ne etkinlikte diye bir karşılaştırma yapmak değil, merak eden farklı marka ve yöntemlerin etkinlik farklarını kendisi araştırabilir. Sonuçta onaylı tüm aşılar WHO tarafından belirlenen düzeyin üzerine koruma sağlamak durumunda. Önemli olan da o.
Evet, hatta gelişmiş ülkelerde daha bizim takvime girmeyen bazı aşılar da rutin uygulanmakta.
Şu anda tüm dünyada kullanıma sokulmuş aşılar etkinlikleri incelenmiş ve onaylanmış aşılar, buna Türkiye de dahil. TÜrkiyeide özel bir etkinlik kontrolü yapılıp yapılmadığını bilmiyorum. Ancak aşı etkinliği belki de tüm dünyada en standart kontrol ve denetimlerden geçen konulardan biri.
BeğenBeğen
Işıl hanım merhaba;
Gördüğünüz gibi konu şu noktaya dayanıyor : “araştırmaların güvenilirliliğine nasıl güveneceğiz? İlaç şirketleri bu araştırmaları etkiliyor olabilir mi?”
Cevaplarınızı okudum. Nihayetinde diyorsunuz ki : bunlar sadece sponsorlu araştırmalar değil, bağımsız araştırmaların sonuçları da bunlar.
Burdan hareketle size beş sorum var :
1) Bağımsız kuruluşlar bahsettiğiniz gibi milyonlarca çocuk üzerinden yapılan araştırmalar için finansal kaynağı nerede buluyorlar?
2) Türkiye’deki SSPE vakalarını incelediniz mi? Zamanında yavrularını korumak için bu aşıları vuranlar, 15 yıl sonra bu aşılar yüzünden çocuklarının gözleri önünde eriyerek ölümlerine şahit oluyorlar.. Bu riski nasıl alacağız Türkiye Cumhuriyeti’nde?
3) Bir diğer endişe ise haklı olarak bugün “güvenilir, sağlıklı” olduğu kabul edilen bulgular bundan 10-15 sene sonra “ilerleyen” bilgiyle yanlışlanabilir mi? Bu risk yok mu gerçekten? Böyle vakalar olduğunu biliyoruz.
4) Size komplo teorisi gibi gelebilir ama bu sorunun cevabını bulamıyorum : bugün yavrunuzun önemli bir hastalığı için size 2 ay sonrasına randevu veren devlet, aşı yaptırmadığınız takdirde sizi defalarca telefonla bizzat doktorlar tarafından arıyor, kapınıza kadar geliyor. Bunun sebebi sizce nedir?
5) Aşı karşıtlığı bu kadar artmışken Türkiye’deki aşılarla ilgili derli toplu bir içerik edinemiyoruz, çok mu zor? Ben kendi çabalarımla “ticari isimleri – içerikler” gibi bir çalışma yapmak zorunda kaldım vademecum’u inceleyip. Bu neden yapılmıyor?
Daha kısa yazmayı düşünmüştüm ama sormadan edemedim, kusura bakmayın.
Son söz : sitenizin mottosunun grameri bozuk. Doğrusu şu olmalı : “Bir mum yakmak karanlığa lanet okumağa yeğdir” veya “Karanlığa lanet okumaktansa bir mum yak”. “Yeğdir” diyecekseniz “…a” demelisiniz.
Sevgiler.
BeğenBeğen