26 Kasım 2012 
Bugünlerde Facebook kullanıcılarının profillerinde yasal bir not düştüklerini görebilirsiniz. Profiller aracılığıyla zincir şeklinde önce İngilizcesi, şimdi de Türkçesi yayılan bu metin aşağıdaki gibidir:
Facebook’ un yeni kullanım koşullarına cevaben, tarafıma ait her tür kişisel bilgi, görsel, karikatür, resim, fotoğraf ve videonun telif hakkının (Berner Konvansiyonu uyarınca) bana ait olduğunu beyan ederim. Bunların ticari kullanımı için daima benim onayım gerekli olacaktır!
Mevcut tebliğ uyarınca bunların ifşası, kopyalanması, dağıtılması, yayımı ya da bu profil ve/veya içeriği temel alınarak aleyhime diğer herhangi bir faaliyette bulunulmasının kesinlikle yasak olduğunu Facebook’a bildiririm. Bahse konu yasaklar, Facebook’un yönlendirmesi ya da kontrolü altında çalışan personel, öğrenciler, temsilciler ve/veya diğer her tür çalışan için de geçerli olacaktır. İşbu profil içeriği özel ve gizli bilgi niteliğinde olup, gizliliğimin ihlali yasalar kapsamında cezai işlem gerektiren bir durumdur.
(UCC 1 1-308-308 1-103 ve Roma Yönetmeliği).(Facebook, sermayesi halka açık bir şirkettir. Tüm üyelerin buna benzer bir bildirimi profillerinde yayınlamaları önerilir. İsterseniz bu bildirimi kopyalayıp duvarınıza yapıştırabilirsiniz. Bu tür bir bildirimi en az bir kez yayınlamamanız halinde, fotoğraflarınız ve profil durum güncellemeleriniz de dahil olmak üzere profilinizde yer alan öğelerin kullanımına zımnen onay vermiş olursunuz.)
Bir sosyal medya aracı olan Facebook’un profilimiz aracılığıyla pek çok bilgiye ulaştığı doğrudur ve kullanıcıların Facebook ve bilgi güvenlikleri ile ilgili bir takım soru işaretleri ve kaygıları olması anlaşılabilir.
Profilinizde böyle bir metin yayınlayarak yasal olarak tamamen korunup korunmadığınızı ve bu bilgiyi yayınladığınız için Facebook’un sizden uzak durup durmayacağını bilmiyoruz, ancak bu metnin bir trollük ürünü olduğuna dair elimizde kanıtlar var:
1. Siz profilinizde ne yayınlarsanız yayınlayın, Facebook’a üye olarak Facebook’un açık olarak yayınladığı kullanım koşullarını kabul etmiş sayılırsınız. (http://www.facebook.com/legal/terms)
2. Berner Konvansiyonu diye bir konvansiyon mevcut değildir. İngilizce olarak dolaşan metinde de “Berner” olarak belirtilen bu konvansiyonun bir yazım hatası olduğu ve Türkçe çevirisinde de bu hatanın düzeltilmediğini varsayarak, kastedilen konvansiyonun Bern Konvansiyonu olduğunu düşünebiliriz(1). Bern Konvansiyonu (tam adıyla Edebi ve Sanatsal Eserlerin Korunması için Bern Konvansiyonu), edebi ve sanatsal eserlerin telif haklarının uluslararası düzeyde korunması amacıyla 1886’da imzalanmıştır ve bu konvansiyona göre tescil edilse de edilmese eseriniz otomatikman telif hakkı kapsamına girer(2). Bu durumda böyle bir not koyulsa da koyulmasa da yayınladığınız ürününüz telif hakkı kapsamındadır. Ancak Bern Konvansiyonuna göre hangi ülkenin vatandaşı iseniz eseriniz o ülkenin telif haklarına göre değerlendirilir. Bu durumda sizi koruyacak olan asıl kanun Bern Konvansiyonu değil, 5846 sayılı fikir ve sanat eserleri kanunudur(3).
3. Yazıda referans gösterilen UCC, ABD’nin federal yapısı içerisinde eyaletler arası ticari ve yasal düzenlemelerle ilgili bir yönetmeliktir ve amacı eyaletler arasında ortak bir düzenleme oluşturmaktır. Sosyal medyayla ilgisi bulunmayan bu düzenlemenin söylenen maddelerinin telif haklarıyla da bir ilgisi yoktur, olsa dahi Amerikalı olmayanları bağlamamaktadır (4)(5).
4. Yine aynı satırda refere edilen ‘Roma Yönetmeliği’ de bir çeviri hatasından kaynaklanıyor. İngilizce orjinalinde “Rome Statute” olarak belirtilen taahhütname insanlığa karşı işlenen suçlarla ilgili olup kapsamı daha çok uluslararası savaş, soykırım ve saldırı suçları ile ilgilidir(6).
5. Facebook’un halka açık olmasının ABD nezdinde konuyla ilgisi olabilir fakat bu durumun gizlilik hakkını ihlal edip etmeme ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Halka açık, yani borsaya kote olmak Facebook’a sermaye piyasalarıyla ilgili uluslararası bir takım yükümlülüklere uymayı zorunlu kılar, evet, ve bunlardan birisi de müşteriler de dahil tüm paydaşların hakkını gözetmektir. Fakat bu daha çok kârlılık, adil fiyat politikaları ve ticaretle ilgilidir. Elbette kişilik hakları size ait olan bir şeyin satışı adil ve dürüst ticaret kapsamına girmemektedir ancak bu durum Facebook’un para kazanma yolu olan reklam satışı ile ilgisiz olup, Mark Zückerberg’in ya da Facebook’un bağlı bir ortaklık aracılığıyla fotoğraflarınızı, kısa filmlerinizi vb. telif haklı ürünlerinizin size bir telif ödemeden ayan beyan satışını yapması halinde daha çok geçerli olacaktır.
Başka bir zincir yayılma şekilli trollük olan bu metni yayınlamış olmanızın size bir katkı sağlayacağını düşünmek, Facebook kullanım koşullarını kabul etmiş olmanız dolayısıyla fazlasıyla iyimser olur.
Kaynaklar/Notlar:
1. Berner/Bern benzerliğine dikkatimi çektiği için Nihan Koçyiğit’e teşekkür ederim.
2. Bern Konvansiyonu, http://www.wipo.int/treaties/en/ip/berne/trtdocs_wo001.html
3. 5846 sayılı fikir ve sanat eserleri kanunu, http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/957.html
4. http://www.law.cornell.edu/ucc/1/1-103.html
5. http://www.dailypaul.com/143119/ucc-1-308-has-this-ever-worked
6. Roma Taahhütü, http://untreaty.un.org/cod/icc/statute/romefra.htm
7. Metnin ingilizcesi ve bir başka değerlendirme: http://blogs.metro.co.uk/tech/in-response-new-facebook-guidelines-i-hereby-fall-hoax/
Yalansavar 
Fikir ve Sanat Eserleri Kanun numarası 5486 değil 5846’dır. 🙂
BeğenBeğen
Haklısınız, typo olmuş, düzelttik. Teşekkürler!
BeğenBeğen
Bir de link bozulmuş sanırım, 5846 için aşağıdaki link çalışıyor.
http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.3.5846&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=
BeğenBeğen
Bir de link tozlanmış sanırım, 5846 için aşağıdaki link çalışıyor.
http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.3.5846&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=
BeğenBeğen
bunu okuyup da inanacak arkadaşlara uyarı;
facebook kullanım koşullarında değiştirme hakkını okuyun. boşuna böyle atraksiyonlara girmenize gerek yok, yapabileceğiniz tek şey hesabınızı kapatıp gitmek.
BeğenBeğen
Berner dediği aslında almanca bir kullanımdan ileri gelir. Meşhur “Ich bin ein Berliner” sözünde Berlin’in sonuna eklenen -er ekiyle aynıdır. “Berner” yani Bern’e ait, Bern çıkışlı demektir. Bu durumda da “Berner Konavsiyonu” aslında Bern de imzalanmış kanvansiyon anlamına gelir Almanca’da ve Kennedy sayesinde de Amerika’da.
BeğenLiked by 1 kişi
Çok sevgili Facebook Arkadaşlarım,
Lütfen galeyana gelmeyiniz. Facebook’un sizin bigilerinizi kimliğinizi veya fikirlerinizi çalmak gibi bir art niyeti yok.
Bi kere, telif hakkı copyright dediğiniz şeyler ekonomik bir değeri olan fikirleriniz, örneğin hasbelkader ilgili kuruma (TPE) tescil ettirmeyi ihmale ettiğiniz endüstriyel tasarımlarınız, faydalı modelleriniz, patent alınabilecek nitelikteki seri üretime konu edilecek buluş veya icatlarınız (bakınız marka demiyorum, markanın fikri mülkiyet konusu olup olmadığı tartışmalı, bence marka veya logo ayrıca bir tasarım içermiyorsa fikri çalışma ürünü değildir) ve ayrıca şiir, roman, öykü, resim, heykel, fotoğraf gibi sanat eserlerinizdir. Yani, arada sırada muzip bişeyler bulup iletinize yazdığınız özdeyişlerinizle günbatımına karşı arkadaşlarınızla beraber bira tokuştururken çektiğiniz fotoğraflar, eminim sizin için ne kadar değerli ve ne kadar kişisel olsa da, burada bizim anladığımız anlamda telif hakkı konusu olabilecek fikri eserler veya sanat eserleri değil.
Ha, gerçekten korunmaya değer bir fikri bir eseriniz var da buraya (Facebook veya başka sosyal paylaşım sitesi) koymakta herhangi bir mahsur görmemişseniz siz eserinizin kötüye kullanılmasına mustahaksınız demektir, ki benim görüşümde arabanızın bütün kapıları açık anahtar üstünde bırakıp ertesi sabah arabayı yerinde bulamadığında ağlayıp sızlamaya benzer. Facebook (veya diğer benzer sosyal paylaşım alanları) en babasından KAMUSAL ALANDIR. Fikri mahsulleriniz ile sanat eserleriniz kamuya iletildiği anda korunmaya muhtaç hale gelir; özellikle bunlardan mali bir menfaat veya manevi bir sonuç bekliyorsanız..
İkincisi, Facebook’un yaptığı uyarıyı henüz bulup da okumadım ama bu uyarının “bakın gerekli önemleri almazsanız sizin fikirlerinizi çalıcaz” tadında olduğundan çok şüpheliyim. Çoğu şirket bunun gibi uyarıları sözleşmelerinde veya bu durumda olduğu gibi kamuya duyurma sureti ile sıklıkla yapıyor, sebebi Facebookun sizin eserlerinizdeki mali veya manevi haklarınızda gözleri olduğundan değil, Facebook’u kullanan diğer şahıslar sizin haklarınızı ihlal ederse dönüp de vay efendim ben bunları Facebook’a koymuştum, Facebook benim haklarımı korumadı, Facebook bana tazminat ödesin denmesin diyedir. Muhtemelen Mark’a avukatlarından biri abi bunu buraya koyalım, millet onun bunun resmini şiirini profilinde paylaşmaya başladı, başımıza dert almayalım demiştir. Yani bu anlamda konulan uyarının Amerikalıların mikrodalga satın alan tüketicileri kullanma kılavuzunda “yıkadığınız kedilerinizi mikrodalgada kurutmaya yeltenmeyiniz” uyarısı koyması ile aynı paraleldedir.
İşin telif hukuku, tazminat hukuku bir yana, bir de ceza hukuku boyutu var ki; o da kimlik hırsızlıkları ve sair durumlarda söz konusu olur. O açıdan ahkam kesmeyeyim, ceza hukukçusu arkadaşlarım daha iyi bilirler. Suçun işlendiği yer hukuku, mağdurun vatandaşı olduğu ülke hukuku gibi kavramlar var. Orada da hakkınızı hukukunuzu bir ülkenin ceza kanunları koruyor. Yani diyeceğim o ki, profilinizde o herkesin kes kopyala yapıştır yaptığı o ibareyi yazın veya yazmayın, size faydası da zararı da yok…
Şimdiii.. ben uzun ve zor bir iş gününden sonra oturup burada bütün bunları yazdım. Halkımın dilinde kıvırmaya çalışmışsam da neticede fikri mülkiyet hakları konusunda uzman Türk hukukçusundan hukuki mütalaadır bizatihi.. Belli ki Facebook’a koymuşsak mali haklardan vatan millet okusun faydalansın diye feragat etmişiz.. Ancak manevi haklar saklıdır. Bi yerde kullanacak olursanız atıf yapmayı, kaynak göstermeyi ihmal etmeyiniz efenim.. – Av. Özlem Koçanaoğulları
BeğenBeğen
Emek verip bu bilgileri açıkladığınız için teşekkür ederim.
BeğenBeğen
2007 yıllarıydı sanırım hani o facebookun yeni çıktığı zamanlar…hepimize mail gelmişti facebooka katılın diye…bi şekilde hepimiz almıştık bu hesabı, hahh işte orda hesabı açarken kabul ettiğimiz bir sözleşme vardı, o sözleşmeyi, profilinizde paylaştığınız o “decleration” la feshettiğinizi düşünmeyiniz. Yani Ayetel kürsi okur gibi herkes korunmak için paylaşmış da :)))) Facebook Ayetel kürsisü sanırım fake çıktı arkadaşalar…:)
http://mashable.com/2012/11/26/viral-privacy-notice-facebook/
Sözleşme metnini de paylaşayım 🙂
http://www.facebook.com/legal/terms
BeğenBeğen
Metninizi gercekten beendim, dikkat cektiginiz noktalar hos. Kaynakcalara söyle bir göz atarken fark ettim ki 2. kaynakca hatali. (kücük bir hayalkirikligi)
“2. Bern Convention, http://www.coe.int/t/dg4/cultureheritage/nature/bern/default_en.asp”
bu kaynakca konuyla baglantisiz (dogal yasami korumayla ilgili bir konvansiyonun sayfasi) ama bahsettiginiz konvansiyounun linki asagida.
http://www.wipo.int/treaties/en/ip/berne/trtdocs_wo001.html
umarim gerekli degisikligi yaparsiniz
BeğenBeğen
Linki düzelttik, uyarınız için teşekkürler. :o)
BeğenBeğen
Keşke bahsettiğiniz metni koyun gibi facebook sayfasına yapıştıran herkesin telif hakkı için savaşacağı bir fikri olsa…
BeğenBeğen
yorum mükemmel
BeğenBeğen
Reblogged this on ysfbzkrt.
BeğenBeğen
Cok tesekkur ederiz bu konuyu yazdiginiz icin. Hayir bi de diyorlar ki ne zarari varmis. Var efendim var; benim moralim bozuluyor, yasama sevincim kaciyor mesela bu kadar ‘koyun’ arkadasim oldugunu gorunce…. Daha ne olsun?
BeğenBeğen
Herhangi bir web sitesine üye olurken çoğumuzun okumadan kabul ettiği kullanım koşulları ile ilgili özet bilgi veren bir web sitesi var. Eğer internet üzerindeki bilgilerinizin güvenliğinden şüphe ediyorsanız herhangi bir web sitesine üye olmadan önce üye olacağınız sitenin kullanım koşullarına ait özet bilgiyi ve aldığı notu http://tos-dr.info/ adresinden görebilirsiniz.
(Link İngilizcedir.)
BeğenBeğen
Katkınız için teşekkür ederiz. Güzel bir bağlantı imiş 🙂
BeğenBeğen
Yalansavar ‘ın bu konuya da değineceğinden emindim, güvenimi yine boşa çıkarmadınız… Teşekkürler…
BeğenBeğen
Şükür ki ben böyle bir yazıyı görmedim akış sayfamda, demek ki trol arkadaşlarım yokmuş, içim rahat o konuda.
BeğenBeğen
Özlem Hanim kaleminize saglik, beni en cok üzen ise bu uayri yazisini sayfasinda post eden hukukcu arkadaslarimin bile baliklama atlamasi olmasi oldu, ben de bir avukat olarak bahsedilen textlerin ve yasal metinlerin ingilizcesi ne varincaya kadar arastirdim hic alakasi yok,
en önce hukukcularin arastirmasi gerekmezmiydi baliklama atlamak yerine
selamlar
BeğenBeğen
Ayrıca Facebook sözleşmelerini tam inceleyecek olursanız, Facebook hesabınızı silmeniz durumunda bile önceden kabul ettiğiniz sözleşmelerin bazı hükümlerinin geçerliliğinin kalkmayacağını görürsünüz. Önerim ise sizin için önemli ve çalınabileceğini düşündüğünüz ve/veya başkalarının kullanmasından rahatsızlık duyacağınız şeyleri halka açık alanlarda paylaşmayınız. Paylaşımlarınız, dostlarınızın ve onların dostlarının vasıtasıyla tıklanan paylaş ve beğen butonları vasıtasıyla artık sizinle hiç bir alakası olmayan kişilerin kullanabileceği materyaller haline gelebilir.
BeğenBeğen
En azından Twitter ve Facebook’un hakkınızda yaptığı paylaşımları kısıtlayabilmek için şöyle bir sistem var:
https://www.privacyfix.com/start
Bir yandan da eğer bu yorumları yazarken Twitter veya Facebook ile login olmak isterseniz, sizden WordPress’in istediği izinlere bir bakalım:
Tweetlerinizi okumak
Kimleri takip ettiğinize bakıp yeni insanlar takip etmek
Profilinizi güncellemek
Adınıza tweet atmak…
Privacyfix bu gibi durumları düzeltmek için verdiğiniz izinleri düzenlemenizi sağlıyor işte
BeğenBeğen