26 Nisan 2014 
179 yaşında olduğu iddia edilen Mahashta Mûrasi
Bugün tüm gazetelerde çıkan bir haber şüpheci hislerimin alarm vermesine neden oldu. Yukarıda resmi görülen amcamızın 179 yaşında olduğu iddia ediliyor.
Hindistan ‘ın Varanasi kentinde yaşayan Mahashta Murasi tam 179 yaşında. Üstelik yaşını kanıtlayacak her türlü belgeye de sahip.
6 Haziran 1835 doğumlu Hintli 1957’ye kadar ayakkabıcılık yapmış. 122 yaşında emekli olmuş. Murasi, “Galiba Azrail beni unuttu. O kadar uzun yaşadım ki torunumun torununun ölümünü gördüm. 150 yaşını geçen kimse yok. Sanırım ben ölümsüzüm” diyor.
Sağlık sorunlarıyla ilgili geçmişte bir kaydı bulunmayan Murasi’nin son doktoru 1971’de vefat etmiş. Hintli adam insanlık tarihinin en yaşlı kişisi olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.
Yalansavar okurlarının alışık olduğu gibi, Türk medyası bu tür haberlere araştırmadan ve mantık yürütmeden atlar. Medyamızda kopyala yapıştır tekniği de çok sevildiğinden, bir gazetede çıkan haber viral bir şekilde tüm gazetelere, oradan sosyal ağlara ve e-postalara yayılıyor. Haber kısa olduğu için analiz etmesi de kolay.
Öncelikle şu sorunun cevabını düşünelim: Bir insanın 179 yaşına kadar yaşaması mümkün mü?
Bugüne kadar belgelerle kanıtlanabilen en uzun yaşam süresi Jeanne Loise Calment adlı hanımefendiye ait. Kendisi, 122 yaşından 164 gün aldığı 4 Ağustos 1997 tarihinde vefat etmiş. Halen yaşayan en yaşlı kişi de 116 yaşındaki Japon Misawo Okawa. Hal böyleyken bir insanın 179 yıl yaşaması kulağa biraz garip geliyor. Bize garip gelmesi bir kanıt olamaz, fakat modern çağda bu yaşa kadar gelmiş birinin bugüne dek radarların dışında kalması da mantıksız gelmiyor mu?
İkinci nokta haberde geçen “Hintli adam insanlık tarihinin en yaşlı kişisi olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.” ifadesi. Hemen açıyoruz Guiness Dünya Rekorları sitesinive hiç bir bilgi yok! Hatta, sanki inadına, dünyanın en yaşlı erkeğinin 111 yaşında vefat ettiği haberini görüyoruz.
Sonra haberin kaynağını araştırıyoruz ve yabancı medyada habere yer veren güvenilir bir site olmadığını görüyoruz. Bu bizi şaşırtmıyor. Birkaç tanesini inceleyince haberin kaynağı olarak World News Daily Report adlı site karşımıza çıkıyor. Bu site, kendi deyimiyle, mizah/düzmece içerikli bir site. Haberin neredeyse iki ay önce çıktığına da dikkat ediyoruz:
Hindistanlı adam 179 yaşında olduğunu iddia ediyor (28 Şubat 2014)
Vârânasî| Kuzey Hindistan’dan emekli ayakkabıcı Mahashta Mûrasi, Ocak 1835’te doğduğunu iddia ediyor. Guinness Dünya Rekorları’na göre bu, onu hem dünyanın en yaşlı insanı hem de en uzun yaşamış kişisi yapıyor.
Yazının gerçek olmadığını ortaya çıkarmam sadece 5 dakikamı aldı ve Internet arama motoru haricinde hiç bir araç kullanmadım. Türk medyasına bize sağladığı malzemelerden ötürü teşekkür eder, komikliklerinin devam etmesini dileriz.
1.Güncelleme
Haberle ilgili şu siteyi ileten Selin’e teşekkürler. Yazı biraz uzun ama genel olarak bu tip haber sitelerinden, okuyucuların benzeri internet yalanlarına nasıl atladığından bahsediyor.
2.Güncelleme
Bu yazının ana konusu verilen haberin külliyen yalan olduğu idi ve bunu ortaya çıkarmamız beş dakikamızı almıştı.
Yazıdan sonra pek çok kişiden “164 yaşında ölen Zaro Ağa” konusunda geribildirimler aldık. Bu yüzden kişisel düşüncemi ifade ettiğim “bir insanın 179 yaşına kadar yaşaması kulağa garip geliyor” kısmında bir düzeltme yaptım. Tabi ki bir şeyin kulağa garip gelmesi, kimsenin bu yaşı göremeyeceği gibi bir kanıt oluşturamaz. Fakat bu yaşa gelmiş insanlar konusunda da sağlam kanıtlar bekleriz.
İnsanların maksimum yaşam süresinin ne olduğuyla ilgili bilimsel bir üst sınır belirlenmiş değil. Bu konuda çalışan Biodemografi araştırmacıları daha çok matematiksel modeller kurgulamaya çalışıyorlar.
Uzun yaşamış insanlarla ilgili en büyük sorun, bu kişilerin doğduğu zamanlarda dünyanın pek çok yerinde güvenilir nüfus kayıtlarının tutulmuyor olması. Bu kişilerin küçük bir kısmı kesin kanıtlarla doğrulanabilmişler. Yukarıda örnek verdiklerimiz gibi, Guinness Dünya Rekorları tarafından tutulup takip edilen bir liste var. Bir de kesin kanıtlardan ziyade doğrulanabilir durumda olmayan iddialardan oluşan bir liste var. Bundan başka, 130 yaşını aştığı iddia edilen kişilerden oluşan bir liste daha var. Haklarında tutarsız bilgiler olan, hatta varlığı bile şüpheli kişilerden oluşan bu uzun listenin bir üyesi de Zaro Ağa. Hakkında kitaplar yazılan, öldükten sonra bedeninin Amerikalılar tarafından incelendiği, hatta bir kısmının sergilendiği iddia edilen Zaro Ağa, 164 yaşına ulaşmış mıdır bilinmez, bunu doğrulamak farklı bir disiplin işi. Ama dediğimiz gibi, yazının konusu bu değil 🙂
Yalansavar 
179 enteresan bir rakam kaldı ki inandırıcılığı arttırmak için mutlaka Hint’li olmasına karar verilmiş sanırım. Hindistan daha kapalı kutu bir bölge ya! Bir de geleneksel tıbbi tedavi yöntemleri falan, hepsi birleşince inanmak için bir sebep bırakılmıyor “saf” okuyucuya!
Neyse ki yalansavar var! 🙂
Teşekkürler Serdar bey…
BeğenBeğen
Aynı siteden başka haber 🙂
http://worldnewsdailyreport.com/colorado-pot-smoking-festival-turns-into-orgy/
Eline sağlık
BeğenBeğen
http://worldnewsdailyreport.com/turkish-people-happiest-in-the-world/
BeğenBeğen
Yahu abiler ablalar yazıktır inanalımki üzülmesin kim yapıyorsa bu haberi. Bunalıma sokmayalım kardeşimizi. 179 gibi bir rakam öngörmüş bak bak bak rakama bak, yaratıcılık diye buna denir valla.
BeğenBeğen
Aynı sitede asıl şöyle bir haber olması ilginç 🙂
http://worldnewsdailyreport.com/turkish-people-happiest-in-the-world/
BeğenBeğen
Sizin anlamadığınız olay; bizlerin (habercilerin) bu tarz haberleri özenle seçmeleri. Aynı burada olduğu gibi ‘Hadi lan bu adam 179 yaşında olamaz, bir bakayım şuna’ dediğiniz anda binlerce hit kazandırıyorsunuz sitemize. Yalan haber olabilir sallama haber olabilir ama günümüzde bu tarz haberleri sıklıkla görüyoruz… Bende bir internet habercilik editörü olarak bu haberi yaptım ve meyvesini aldım. Teşekkürler …
BeğenBeğen
O zaman 60 yaşına kadar yaşadığı iddia edilen Zaro Ağa da yalan!
http://tr.wikipedia.org/wiki/Zaro_A%C4%9Fa
BeğenBeğen
Zaro Ağa konusunda yazıya bir güncelleme ekledim.
BeğenBeğen
Genel olarak bu yazının tamamı için teşekkürler. Medyanın durumu ortada 😛 Nacizane bir bilgi paylaşayım. En uzun yaşam süresi burada ki gibi değildir. ”Bugüne kadar belgelerle kanıtlanabilen en uzun yaşam süresi Jeanne Loise Calment adlı hanımefendiye ait. Kendisi, 122 yaşından 164 gün aldığı 4 Ağustos 1997 tarihinde vefat etmiş. Halen yaşayan en yaşlı kişi de 116 yaşındaki Japon Misawo Okawa.”
Zaro ağa isimli bir adam : http://tr.wikipedia.org/wiki/Zaro_A%C4%9Fa
http://www.idefix.com/kitap/dunyanin-en-yasli-adami-zaro-aga-1774-1934-rohat-alakom/tanim.asp?sid=J8PPCRA6VE6EGW2BSMV7
BeğenBeğen
Zaro Ağa konusunda yazıya bir güncelleme ekledim.
BeğenBeğen
Güzel haber tebrikler … Fakat son günlerde yayınlanan uzun yaşamla ilgili bir haber var…
http://www.gercekbilim.com/dunyanin-en-yasli-kadininin-kaninda-uzun-yasamin-sirri-bulundu/
BeğenBeğen
Yasindan cok turkce cevirisinde azrail kelimesinin kullanilmasi ilgimi cekti..
BeğenBeğen
iyi araştırın kardeşim türkiyede yaşamış ve ölmüş zaro ağa var bir boktan haberiniz yok amkj
BeğenBeğen
Bir boktan haberimiz olmaz olur mu? Her tarafımız boktan haber.
BeğenBeğen
Böyle haberleri görmek sadece güldürüyor beni. insanımızın eğitimsiz olduğunu görmek en basit olaylara karşı mantıktan yoksuz yorumlar yapmak bizim ata sporumuz.
üzülüyor muyum peki ? tabiki hayır. alışkanlık yaptı bu.
BeğenBeğen
http://www.iha.com.tr/turkiyenin-en-yasli-secmeni-oyunu-kullandi-gundem-344593
BeğenBeğen
Bugune kadar bu yasa kadar yasamis biri yok demissiniz, Nuh peygamber 950 yilmyasadi bu da googlenarastirmasi ile gorulebilir tabi arastirirsaniz!!
BeğenBeğen
ben onun filmini izlemiştim o kadar yaşamıyodu .s amerikalılar bilerek sanırsam bu konuda manüpülasyon yapmış lanet olsun verdiğim paraya kandırdılar bizi püüü
BeğenBeğen
belgelerle, bilimsel olarak kanıtlanmış kimse yok. ama gerek belli ki inandığınız ibrahimi mitolojilerde gerekse diğer onlarcasında böyle hikayeler vardır.
BeğenBeğen
Küsüratlı sayı verelimde salladığımız anlaşılmasın
BeğenBeğen
Haberi görür görmez diğerlerine 50-60 yıl fark atabilecek (http://en.wikipedia.org/wiki/Oldest_people) standart bir sapmanın mümkün olamıyıcağını tahmin etmiştim.
BeğenBeğen
yaşamış iste kıskanmıyalım beyler
BeğenBeğen
H.z. nuh 200 300 yaşında deniliyor ona bakılırsa 🙂
BeğenBeğen
Kardesim neden mumkun olmasin benim buyuk dayimin kayin pederi 126 yasinda vefat etti sapa saglam bir insandi olende arasdirmalar hepsi yalan dolan kim bilir dunyanin nerelerinde daha kocaman insanlar var aynen dunya guzeli yarismalarinda oldugu gibi bi insani kainat guzli seciyorlar ama bakarsin ondanda guzelleri var haksizmiyim ? benim ulkemde yani Azerbeycanda piri baba biri vardi 146 yasinda vefat etti adamin nufuz kagidi bile vardi
BeğenBeğen
Olabilir ama olmayabilir de. Nüfus kayıtlarına pek güvenilmiyor eskilerde.Böyle bazı insanlar abilerinin ya da babalarının nüfus kağıdını falan kullanıyorlar bazen.
BeğenBeğen
100 çıkar 79 bile razıyız
BeğenBeğen
Adamın öteki taraftan 50 sene devamsızlıgı var ya bende inanmiyorum 🙂
BeğenBeğen
iyi de bi insanın çok yaşamış olmasını kanıtlamak için illa yazılı belge.. tutanak.. guinness rekorlar kitabı falan bu gibi resmii şeylere mi ihtiyacı war? biz göçmeniz.. benim babam 80 yaşında.. we babamın dedesi 134 yaşına kadar yaşadı..5 kadınla ewlendi.. ben bile gördüm babamın dedesini.. adamın cildi, dinçliği şu anda benim babamda yoktu.. ama ne bi belge tutturuldu ne de guinness e başwuruldu.. şimdi bu tutanaklar tutulmadı diye yaşı yalan mı 😀 şahsen biz inançlı insanlar olarak bu duruma ‘ Allah ın işi ‘ diyoruz.. wadesi o yaşa kadarmış.. saygılar 😀
BeğenBeğen
Ne alaka benim babamın amcasının esi su anda 120 yaşında maşallah sağlık durumuda gayet iyi
BeğenBeğen
Azərbaycanlı Şirəli Müslümov 168 yaşında ölüb.
BeğenBeğen