Selfie Hastalığı

Oskar törenleri sonrasında çekilen ünlü selfie’den sonra yoğun bir selfie, selfie’ye Türkçe ne denir gibi tartışmalar yaşanıyor Facebook zaman tünelimde. Bu arada Cem Yılmaz’ın “KendiKem” önerisini çok tuttum selfie kelimesinin Türkçe karşılığı olarak. Neyse konumuza dönelim hızlıca. Sevgili öğrencilerim Amerikan Psikologlar Derneği’nin (APA) kendikem çekmenin psikolojik bir hastalık olduğunu iddia eden bir çevrimiçi haberi paylaştılar.

Haberin metni

Dernek’in, psikolojik hastalıkları tanılayan, psikolog ve psikiyatristlere yol gösteren DSM4, DSM5 gibi kılavuzlarının kocaman kocaman kitaplar olduğunu bildiğimden “acaba buna da mı el attılar?” sorusu ile çabuk bir internet araştırması yapınca iddianın bir aldatmaca olduğunu gördüm. Şimdi neden aldatmaca olduğuna dair bulgularımı paylaşayım.

Google’da “APA Selfie” terimleri ile arama yaptığınızda Amerikan Psikologlar Derneği’nin hiç bir sayfası sonuçlarda gözükmüyor. Haberin ilk olarak yayınlandığı site Adobo Chronicles bizim Zaytung muadili. Zaten kendilerini anlattıkları “ABOUT” sayfasında da kendilerinin gerçekle uydurmayı karıştıran bir site olduklarını söylüyorlar.

ADOBO Chronicles ABOUT sayfası

Daha önce yazdığım “Bedava Enerji ile Ünlü Olamamak” isimli yazımda haberin ilk yayınlandığı kaynağın “About/Hakkımızda” sayfasına bakmanın önemini nasıl deneyimlediğimi aktarmıştım size. Burada da aynı önlem bizi kurtarıyor.

Sonra bu tarz bir haberi okuduğumuzda yapmamız gereken ilk şey ilgili derneğin ya da kurumun internet sayfalarını ziyaret etmek olmalı. Toplum sağlığını etkileyen böyle bir kararı Dernek’in duyurmamış olması nerede ise imkansız. Ancak APA’nın sitesinde selfie arattığınızda çıkan sonuç aşağıda görülebilir.

APA arama sonuçları

Kısacası yine bir aldatma haberle çalkalanan Facebook zaman tünelimdeki dostlarımı, öğrencilerimi tek tek düzeltmektense burada önümüze gelen haberleri paylaşmadan önce olguları kontrol etmenin önemine tekrar değineyim istedim.

Ayrıca bu haberi hiç kontrol etmeden, hepi topu 5 dakika internet araştırması yapmadan yayan Türk basını ise sevgili Aysu Uygur’un Bilim-Bilimiyim blogunda yedikleri sopalardan pek akıllanmamış gibi görünüyorlar. Kötü, kaynakları araştırılmamış haber yapıldığında zaman kısıtı, haber yapma ve sayfa doldurma baskısı gibi nedenlerin arkasına sığınılıyor. Oysa çeviriye, siteye dizmeye ayrılacak zamanın çok az bir kısmını olguları kontrol etmeye ayırarak hem kendi saygınlıklarını hem de okuyucuların akıl sağlıklarını koruyabilir gazeteci dostlarımız.